Be Cool (2005)

Przebojowa komedia ”Dorwać małego” pod wieloma względami okazała się wielkim sukcesem: wprowadziła na ekran nowy typ gangstera, zrywając z utrwalonymi przez kino stereotypami; była przełomem w karierze Johna Travolty, który stworzył w niej jedną ze swych najlepszych kreacji i zachęciła szerokie rzesze czytelników do sięgnięcia po książki niedocenianego wcześniej powieściopisarza Elmore’a Leonarda. Trzeba było dziesięciu lat, by powstała kontynuacja ”Dorwać małego” – w początkach 2004 roku w Kalifornii rozpoczęły się zdjęcia do ”Be Cool”.
Początkowo Elmore Leonard nie był przekonany, czy powinien napisać dalszy ciąg ”Dorwać małego”. Jak mówi: ”Uświadomiłem sobie jednak, jak dobry był John Travolta jako Chili Palmer i bez trudu ponownie zobaczyłem go w tej roli. Postanowiłem przy tym, że kontynuacja musi być lepsza od oryginału i zacząłem szukać środowiska, w którym osadziłbym akcję nowej powieści. Doszedłem do wniosku, że Chili, który wciąż tkwi w przemyśle filmowym, zacznie szukać czegoś nowego. Zdecydowałem, że jego wybór padnie na przemysł muzyczny. To wprost wymarzony materiał, bo przemysł muzyczny jest jeszcze bardziej brutalny od filmowego i aż roi się w nim od łajdaków”.
Zadanie przeniesienia powieści Leonarda na ekran powierzono scenarzyście Peterowi Steinfeldowi, który o książce dowiedział się od swojej żony i agenta. Jak mówi: ”Jechałem na spotkanie z producentami, powtarzając sobie głośno to, co zamierzałem im powiedzieć. Gdy zatrzymałem się na światłach na skrzyżowaniu w Beverly Hills, zauważyłem, że facet w sąsiednim samochodzie gapi się na mnie z niedowierzaniem. Spojrzałem na niego i przekonałem się, że to Delroy Lindo, który grał Bo Catletta w ‘Dorwać małego’. Pomyślałem, że to dobry znak i nie myliłem się – po spotkaniu dostałem pracę”.

Książki Leonarda są bardzo filmowe – mają wartką akcję i chwytliwy dialog. Peter Steinfeld mówi: ”Adaptowanie Leonarda to zarazem błogosławieństwo, jak i klątwa. Leonard pisze w filmowym stylu, bez trudu dociera do sedna. Jest niczym Szekspir literatury kryminalnej. Gdy wysyłałem mu pierwszy szkic scenariusza, dosłownie drżałem ze strachu, ale on pochwalił mnie i wspierał ze wszystkich sił”.
Reżyserii ”Be Cool” podjął się F. Gary Gray, który – jak sam przyznaje – uwielbia dwie wcześniejsze ekranizacje powieści Leonarda, ”Dorwać małego” i ”Co z oczu, to z serca”. Reżyser przyznaje, że świetnie mu się pracowało z Johnem Travoltą: ”Gdy masz do czynienia z aktorem, który po raz pierwszy wciela się w daną postać, musisz pogodzić się z tym, że może minąć trochę czasu, zanim wszystko ‘zaskoczy’. Wiedziałem, że tym razem będzie inaczej. John wkroczył na plan i na naszych oczach momentalnie przeistoczył się w Chili Palmera. To właśnie w nim kocham – jest niezwykle przygotowany i doskonale rozumie swego bohatera. Zdaję sobie sprawę, że to trudna rola, ale John sprawia wrażenie, jakby wszystko przychodziło mu bez najmniejszego wysiłku. To idealny Chili Palmer”.
Elmore Leonard słynie z barwnych postaci, które wywierają na odbiorcy niezatarte wrażenie. Wśród bohaterów ”Be Cool” są więc: grana przez Umę Thurman Edie, pełna seksu właścicielka podupadającej firmy płytowej; Raji (Vince Vaughn), biały facet, który rozpaczliwie szuka akceptacji w środowisku czarnych raperów; ochroniarz Rajiego (The Rock), muskularny gej, który chce być aktorem; Sin LaSalle (Cedric the Entertainer), wykształcony producent muzyczny, który nie cofnie się przed niczym by osiągnąć upragniony cel i Dabu (Andre Benjamin znany jako Andre 3000 z zespołu OutKast), obdarzony specyficznym poczuciem humoru członek rapowej grupy Sina. Na ekranie pojawiają się także: Harvey Keitel jako budzący respekt prezes firmy menedżerskiej; Steven Tyler w roli samego siebie i Danny DeVito (także producent filmu) jako ekscentryczny reżyser Martin Weir, tym razem z Anną Nicole Smith u boku. Pełnoprawnym bohaterem filmu jest miasto Los Angeles, niekwestionowane centrum amerykańskiego przemysłu muzycznego i filmowego. Twórcy odwiedzili z kamerą miejsca, które pozwoliły im uchwycić ducha tętniącego życiem miasta: stadion Lakersów, Viper Room i Grauman’s Chinese Theatre na Bulwarze Zachodzącego Słońca, hollywoodzkie wzgórza, z których roztacza się zapierający dech w piersiach widok na miasto i nieskazitelne przedmieścia.

Barry Sonnenfeld, który wyreżyserował ”Dorwać małego”, powiedział niedawno, że kiedy John Travolta przyjął rolę Chiliego Palmera, powiedział mu, iż chciałby, aby stworzył postać ”ulicznego Jamesa Bonda”. Aktor mówi: ”Chili jest gangsterem, który uważa się za kogoś znacznie lepszego, niż jest – za drugiego Jamesa Bonda. Ponieważ jednym z moich idoli był Sean Connery, stworzona przez niego postać Bonda posłużyła mi za źródło inspiracji”.
Chili Palmer jest pewny siebie, nic go nie dziwi, nigdy nie popada we frustracje. W przeciwieństwie do innych sobie podobnych ma jednak wyraźny system moralny – jest gangsterem-dżentelmenem. John Travolta mówi: ”Moralność to pojęcie subiektywne. Uważam, że Chili ma poczucie przyzwoitości i sprawiedliwości. Ma do nich nieco nieortodoksyjne podejście, ale koniec końców jest dobrym facetem. Jest przy tym oportunistą – jeśli tylko uzna to za stosowne, korzysta z nadarzającej się okazji. Jest sprytny i niczym się nie przejmuje. A nawet, jeśli się przejmuje, nigdy nie daje tego po sobie poznać. Da sobie radę w każdej sytuacji”.
Travolta przyznaje, że z radością ponownie spotkał się na planie z Umą Thurman, z którą stworzył niezapomniany duet w ”Pulp Fiction” Quentina Tarantino: ”Uma i ja świetnie się ze sobą dogadujemy, a w ‘Be Cool’ gramy inne role niż w ‘Pulp Fiction’. W ‘Pulp Fiction’ graliśmy ludzi, którzy igrali ze śmiercią, podczas gdy w ‘Be Cool’ gramy ludzi, którzy igrają z życiem” – mówi.
Czy Travolta i Uma Thurman powrócą na taneczny parkiet? Aktor mówi: ”Musiałby być to rytm, który lubi mój bohater. Myślę, że Chili mógłby zatańczyć coś brazylijskiego czy latynoskiego, może fokstrota, chachę, sambę albo mambo – coś, co kojarzyłoby się z epoką Franka Sinatry i Nowym Jorkiem. Zespół Black Eyed Peas nagrał właśnie rewelacyjną, rapową wersję piosenki Joabima z roku 1962 zatytułowanej ‘Sexy’. W jej takt mógłbym zatańczyć”.
John Travolta przyznaje, że z radością obserwował swych filmowych partnerów, a zwłaszcza The Rock, który gra rolę Elliota. Jak mówi: ”W naszym filmie The Rock wykazuje się wspaniałym poczuciem humoru i nieprzeciętnym talentem aktorskim, wcielając się w niepowtarzalną rolę. W jednej ze scen odgrywa w formie monologu dialog z filmu ‘Dziewczyny z drużyny’, grając cheerleaderkę. To trzeba zobaczyć...”.

W jednej ze scen Chili i Edie idą na mecz Lakersów, a towarzyszy im nie kto inny, jak sam Steven Tyler, który gra w filmie samego siebie. John Travolta mówi: ”Kręciliśmy tę scenę na prawdziwym stadionie, na oczach tysięcy kibiców. Steven był tak naturalny, że nikt się nie zorientował, że kręcimy film. Wszyscy myśleli, że to samo życie...”.
Pytana, czemu przyjęła rolę Edie Athens, Uma Thurman odpowiada: ”Scenariusz wydał mi się niezwykle sympatyczny i zabawny, ale przede wszystkim chciałam znów wystąpić razem z Johnem Travoltą. 10 lat temu wspaniale się bawiliśmy na planie ‘Pulp Fiction’ i kiedy czytałam scenę tańca, czułam się, jakbym wracała do przeszłości. John jest najlepszym partnerem, jakiego można sobie wyobrazić – zarówno na planie, jak i na parkiecie. Nie znajduję także słów uznania dla naszego reżysera, F. Gary’ego Graya, który wprost emanuje energią. Chciał, by ‘Be Cool’ był czymś w rodzaju hip-hopowej wersji ‘Słodkiego życia’”.
W roli Rajiego oglądamy Vince Vaughna. Aktor mówi: ”Raji jest ekscentrykiem i pozerem, a dla aktora nie ma lepszej postaci. Raji jest hip-hopowcem w każdym calu. Jest niepewny, stworzył więc sobie własny świat, w którym czuje się bezpiecznie. Podobnie jak wielu mu podobnych ma obsesję sukcesu. Wielu z nas nie zależy na tym, by być dobrymi w tym, co robią. Chcemy zdobyć sławę i to jak najszybciej. Media karmią nas marzeniami o sławie i pieniądzach, nie wspominając ani słowem o pracy, jaką trzeba włożyć w to, by odnieść prawdziwy sukces”.
The Rock przyznaje, że marzył, by dostać rolę Elliota, ochroniarza-geja, który chce zostać gwiazdą showbiznesu. Jak mówi: ”Szansa, by wystąpić u boku tak znakomitych aktorów nie trafia się często. Cieszę się, że mogłem zerwać ze schematem, z którym zwykło się mnie utożsamiać i zabawić się własnym kosztem. The Rock grający geja? A dlaczego nie?”.
Lindę Moon gra Christina Milian, wschodząca gwiazda muzyki pop i rhythm and blues: ”Nadal nie mogę uwierzyć, że dane mi było wystąpić w ‘Be Cool’. Jestem piosenkarką i aktorką, ale po raz pierwszy mogłam zagrać i zaśpiewać w tym samym filmie! ‘Be Cool’ trafnie ukazuje obyczaje panujące w przemyśle muzycznym. Wiem to doskonale, bo sama się w nim obracam...”.
Inną gwiazdą muzyki, która występuje w ‘Be Cool’, jest Andre Benjamin. Jak mówi: ”Każdy chce być gwiazdą filmową, bez wahania przyjąłem więc rolę w ‘Be Cool’. Znam naszego reżysera od lat, bo Gary pracował nad teledyskiem do pierwszego albumu grupy OutKast w 1994. Gdy kilka lat potem przypadkowo wpadliśmy na siebie na planie innego teledysku, powiedział mi: ‘Znajdę cię. Przygotowuję kilka projektów, więc bądźmy w kontakcie’. Jakieś cztery lata później zadzwonił, proponując mi rolę w ‘Be Cool’. ‘To niewielka rola, ale doszlifujemy ją myślą o tobie’. Zaufałem mu i nie pomyliłem się”.

F. GARY GRAY
wyreżyserował filmy: ”Włoska robota”, ”A Man Apart” (video: ”Odwet”), ”Negocjator”, ”Desperatki” i ”Friday” (video: ”Piątek”). Ma w dorobku liczne programy TV, teledyski (dla m.in. Whitney Houston, Ice Cube i Coolio) i filmy reklamowe. Karierę rozpoczynał jako operator-wolny strzelec.

PETER STEINFELD
jest autorem scenariuszy do filmów: ”Nawrót depresji gangstera”, ”Snatching Sinatra”, ”Drowning Mona” (video: ”Trafiona-zatopiona”), ”21” i ”The Big Shot”.

JEFFREY KIMBALL
jest autorem zdjęć do m.in. następujących filmów: "Prawdziwy romans", "Odwet", "Gliniarz z Beverly Hills" i "Top Gun" (video, TVP: "Top Gun") Tony Scotta oraz ”The Big Bounce”, ”Star Trek: Nemesis”, ”Zapłata”, ”Szyfry wojny”, ”Glory Road”, "Mission: Impossible 2", "Stygmaty", "Dzikie żądze", "Jacob's Ladder" (video: "Drabina Jakubowa"), "Specjalista" i "Curly Sue" (video, TVP). Jest także muzykiem, gra na syntezatorze i gitarze basowej.

SHELDON KAHN
był nominowany do Oscara za montaż "Lotu nad kukułczym gniazdem" i "Pożegnania z Afryką". Był współproducentem następujących filmów Ivana Reitmana: "Pogromcy duchów II", "Bliźniacy", "Gliniarz w przedszkolu", "Junior" i "Orły Temidy". Montował m.in. filmy: ”Egzorcysta: początek”, ”Ewolucja”, ”Dowód życia”, ”Ostra jazda”, ”Sześć dni, siedem nocy”, ”Rodzinny interes”, "Dave" (video: "Dave"), "Dzień ojca", "The Electric Horseman" (TVP: ”Elektryczny jeździec”), "Absence of Malice" (video: "Bez złej woli"), "Private Benjamin" (video, TVP: "Szeregowiec Benjamin"), "Same Time Next Year" (TVP: "Za rok o tej samej porze") oraz "La Bamba" (video: "La Bamba").

MICHAEL CORENBLITH
jest autorem scenografii do m.in. następujących filmów: ”Grinch” (nominacja do Oscara), "Okup", "Apollo 13", "Czerwona gorączka", ”Nagi peryskop”, "Burglar" (video, TVP: "Włamywaczka"), "Private Resort" (video: "Wakacje w kurorcie"), "Zandalee" (video, TVP: "Zandalee"), "He Said, She Said" (video, TVP: "Jego zdaniem, jej zdaniem") oraz "Cool World" (video: ”Wspaniały świat”).

MARK BRIDGES
projektował kostiumy do m.in. następujących filmów: ”I Heart Huckabees”, ”Włoska robota”, ”Blow”, ”Piekielna głębia”, ”Atomowy amant”, ”Can’t Hardly Wait” (video: ”Szalona impreza”), ”Punch-Drunk Love” (video: ”Lewy sercowy”), ”Boogie Nights”, "Hard Eight" (video) i "Children of The Corn III". Współpracował przy kostiumach do m.in. "Nixona", "Urodzonych morderców", "Dave" (video: "Dave"), "The Grifters", "Hudsucker Proxy", "Bartona Finka" i "Ścieżki strachu". Ma w swoim dorobku serial telewizyjny "Życie jak sen".

JOHN POWELL
studiował muzykę w Londynie, współpracował z Hansem Zimmerem. Jest autorem muzyki do filmów reklamowych (m.in. dla Coca-Coli, Forda i BMW) oraz do m.in. filmów: ”Roboty”, ”Shrek”, ”Shrek 2”, ”Podróż przedślubna”, ”I Am Sam” (video: ”Sam”), ”Alfie”, ”Be Cool”, ”Uciekające kurczaki”, ”Włoska robota”, ”Tożsamość Burne’a”, ”Krucjata Bourne’a”, ”Dwa tygodnie na miłość”, ”Drumline” (video: ”Dobosz”), ”Mrówka Z”, ”Zapłata”, ”Mr. 3000”, ”Happy Feet”, ”Mr. And Mrs. Smith”, "Bez twarzy", "Książę Egiptu", "High Incident" (TV) i "For the People" (pilot serialu TV).

JOHN TRAVOLTA
zadebiutował w słynnym horrorze Briana De Palmy "Carrie" (TVP: "Carrie"), sławę przyniosła mu rola w "Gorączce sobotniej nocy", która uczyniła z niego idola młodzieży i przyniosła mu nominację do Oscara. Wielki sukces kasowy odniósł również następny film muzyczny z jego udziałem, "Grease" (TVP, video: "Grease"), w którym partnerował Olivii Newton - John. Płyty z muzyką z obu tych filmów należą do najlepiej sprzedających się w historii przemysłu muzycznego. W roku 1980 Travolta wystąpił wraz z Debrą Winger w filmie "Urban Cowboy" (TVP: "Miejski kowboj"), a następnie powrócił do współpracy z Brianem De Palmą i zagrał główną rolę w "Blow Out" (video, TVP: "Wybuch"). Przez następnych kilka lat nie znajdował ról na miarę swego talentu i jego kariera zaczęła chylić się ku upadkowi. Dopiero cykl trzech przebojowych komedii "I kto to mówi" i nominowana do Oscara kreacja w "Pulp Fiction" przyniosły mu na nowo uznanie krytyki i publiczności. W ostatnich latach aktor wystąpił w filmach: "Tajna broń", "Dorwać małego", "White Man's Burden" (TVP: ”Brzemię białego człowieka”), "Fenomen", "Michael", "Bez twarzy", "She's So Lovely" (video: ”Jak jej nie kochać”), "Miejski obłęd", "Barwy kampanii", "Adwokat", "Sprawa honoru. Córka generała", ”Bitwa o Ziemię, "Lucky Numbers" (video: ”Numer stulecia”), ”Kod dostępu”, ”Teren prywatny”, ”Sekcja 8”, ”Punisher” i ”A Love Song for Bobby Long”.

UMA THURMAN
sławę przyniosły jej role w "The Adventures of Baron Munchausen" (video: "Przygody barona Munchausena") Terry'ego Gilliama i "Niebezpiecznych związkach" Stephena Frearsa, w których partnerowała Glenn Close, Michelle Pfeiffer i Johnowi Malkovichowi. Następne jej filmy to m.in.: "Henry & June" (video, TVP: "Henry i June"), "Where the Heart Is", "Final Analysis" (video, TVP: "Diagnoza zbrodni") z Richardem Gere i Kim Basinger, "Jennifer 8" (video, TVP: "Jennifer 8") z Johnem Malkovichem, "Mad Dog and Glory" (video, TVP: "Dziewczyna gangstera") z Robertem De Niro, "I kowbojki mogą marzyć", "A Month By the Lake" (TVP: ”Miesiąc nad jeziorem”), "Pulp Fiction" (nominacja do Oscara za rolę drugoplanową), "Batman i Robin", "Jak pies z kotem", "Gattaca" (video: "Gattaca - szok przyszłości"), "Rewolwer i melonik" u boku Ralpha Fiennesa i Seana Connery, "Beautiful Girls" (video: ”Piękne dziewczyny”), ”Les Miserables” (video, TVP: ”Nędznicy”), ”Słodki drań” Woody Allena, ”Vatel” z Gerardem Depardieu, ”Złota” Jamesa Ivory, ”Tape”, ”Kill Bill” i ”Kill Bill 2” Quentina Tarantino, ”Zapłata” Johna Woo, ”Producenci” z Matthew Broderickiem i Nathanem Lane oraz telewizyjna ”Histeryczna ślepota”. Na scenie zadebiutowała w uwspółcześnionej inscenizacji ”Mizantropa” Moliere’a.

VINCE VAUGHN
wystąpił m.in. w filmach: ”Zabawy z piłką”, ”The Wedding Crashers”, ”Starsky i Hutch”, ”Old School”, ”Anchorman: The Legend of Ron Burgundy”, ”Thumbsukcer”, ”Blackball”, ”Made”, ”Teren prywatny”, ”Cela”, ”Psychol”, ”The Prime Gig”, ”Powrót do raju”, ”Clay Pigeons”, ”A Cool Dry Place”, ”Zaginiony świat: Jurassic Park”, ”Swingers” i ”The Locust”.

CEDRIC THE ENTERTAINER
wystąpił m.in. w filmach: ”Barbershop”, ”Barbershop 2”,”Okrucieństwo nie do przyjęcia”, ”The Original Kings of Comedy”, ”Agent XXL”, ”Kingdom Come” (video: ”Królestwo niebieskie”), ”Kto pierwszy, ten lepszy”, ”Johnson Family Vacation” (także produkcja), ”The Honeymooners”, ”Back to School”, ”Man of the House” i ”Lemony Snicket: seria niefortunnych zdarzeń”. Użyczył także głosu bohaterom filmów: ”Dr Dolittle 2”, ”Epoka lodowcowa” i ”Madagaskar”. Jest cenionym komikiem estradowym i telewizyjnym, opublikował książkę ”Grown Ass Man”, która stała się bestsellerem.

HARVEY KEITEL
rozpoczął karierę w latach sześcdziesiątych w Nowym Jorku, dzięki odpowiedzi na prasowe ogłoszenie zamieszczone przez studenta wydziału reżyserii, którym był młody Martin Scorsese. Keitel wystąpił w jego "Who's That Knocking at My Door ?", a nastepnie w "Mean Streets" (video, TVP: "Nędzne ulice"/”Ulice nędzy”), "Alicja już tu nie mieszka", "Taksówkarzu" oraz "The Last Temptation of the Christ" (głośne, skandalizujące "Ostatnie kuszenie Chrystusa"). Wystąpił m.in. w następujących filmach: "Niebieskie kołnierzyki", "Pojedynek" oraz "Thelma i Louise" Ridleya Scotta, "Wściekłe psy" oraz "Pulp Fiction" Quentina Tarantino, "Welcome to L.A.", "Falling in Love" (video: "Zakochac sie") z Robertem De Niro i Meryl Streep, "Buffalo Bill i Indianie" Roberta Altmana, kontynuacja sławnego "Chinatown" zatytułowana "The Two Jakes" (video, TVP: "Dwóch Jake'ów"), "Motywy zbrodni", przebojowa "Zakonnica w przebraniu", szokujący "Zły porucznik", "Bugsy", za którego aktor otrzymał nominację do Oscara, amerykańska wersja francuskiej "Nikity" zatytułowana "Point of No Return" / "The Assassin" (video, TVP: "Kryptonim: Nina"), "Śmierć na żywo" z Romy Schneider, nagrodzony Złotą Palmą Cannes i trzema Oscarami "Fortepian" Jane Campion, "Young Americans" (video: "Młodzi Amerykanie"), "Małpi kłopot", "Imaginary Crimes" (video, TVP: ”Zbrodnie wyobraźni”), "Somebody to Love" (video, TVP: "Pokochac kogoś"), nagrodzony na festiwalu w Berlinie "Dym" Wayne'a Wanga, ”Czerwony smok” i ”Skarb narodów”.

THE ROCK
popularność przyniosły mu rolę w filmach ”Mumia powraca” i ”Król Skorpion”. Inne jego filmy to m.in.: ”Z podniesionym czołem”, ”Doom” i ”Witamy w dżungli”. W TV wystąpił w odcinkach seriali: ”Różowe lata 70-te”, ”System”, ”Star Trek: Voyager” i ”JAG – wojskowe biuro śledcze”. Opublikował autobiografię zatytułowaną ”The Rock Says”.

DANNY DeVITO
jest aktorem, producentem, scenarzystą i reżyserem. Jest właścicielem wytwórni Jersey Films i producentem m.in. następujących filmów: “Pulp Fiction”, “Reality Bites - Orbitowanie bez cukru”, “Dorwać małego”, “Gattaca”, "Sunset Park" (video: "Czarodziejka"), “Feeling Minnesota” oraz “Lemur zwany Rollo”, kontynuacji “Rybki zwanej Wandą”. Jako reżyser zrealizował filmy, w których wystąpił także jako aktor: “Throw Momma from the Train” (TVP: “Wyrzuc mame z pociągu”), “Matylda”, “The War of the Roses” (video, TVP: “Wojna państwa Rose”) i ”Death to Smoochie” (video: ”Smoochie”) oraz ”Starsza pani musi zniknąć”. Jako aktor zagrał m.in. w następujących filmach: ”Życie i cała reszta”, ”Duża ryba”, ”Skok”, "Marsjanie atakują", “Lot nad kukułczym gniazdem”, “Czułe słówka”, “Junior”, “Inteligent w armii”, “Batman Returns” (video, TVP: “Powrót Batmana”), “Jack the Bear” (video: “Jack niedźwiadek”), “Other People’s Money” (video, TVP: “Cudze pieniądze”), “Bliźniacy”, “Miłość, szmaragd i krokodyl”, “Klejnot Nilu”, “Ruthless People” (video, TVP: ”Bezwzględni ludzie”) oraz “Tin Men”. W życiu prywatnym jest meżem aktorki Rhei Perlman.