Miłość w czasach zarazy (2007)

Urodzony w 1928 pisarz kolumbijski i dziennikarz, jeden z najwybitniejszych prozaików XX wieku oraz najbardziej znany twórca tzw. realizmu magicznego. Autor takich światowych bestsellerów, jak: Sto lat samotności, Szarańcza, Dwanaście opowiadań tułaczych, Raport z pewnego porwania, Nie ma kto pisać do pułkownika, Kronika zapowiedzianej śmierci, Zła godzina, Jesień patriarchy, O miłości i innych demonach, Generał w labiryncie, Opowieść rozbitka. Laureat Nagrody Nobla w roku 1982.

Miłość w czasach zarazy to napisana przez niego z ogromną czułością, humorem i wyrozumiałością niezwykła powieść o miłości, która okazuje się silniejsza od samotności, od fatum i od śmierci. Jest to historia uczucia niewydarzonego bękarta i poety Florentino Arizy oraz trzeźwej, rozsądnej Ferminy Dazy, spełniającego się po półwieczu oczekiwania. Oboje przechodzą przez wszystkie kręgi miłości – młodzieńcze zadurzenie, małżeństwo z rozsądku, szalone namiętności, miłości idealizowane i ulotne pragnienia cielesne. Ta niespotykana w dotychczasowej twórczości Garcii Marqueza tematyka i tonacja przysporzyła pisarzowi miliony nowych czytelników na całym świecie.

„Przeczytałem po raz drugi Miłość w czasach zarazy i utwierdziłem się w przekonaniu, iż jest to romans wszech czasów”.
/Jerzy Pilch/

Reżyser Mike Newell widzi "Miłość w czasach zarazy", powieść napisaną przez Gabriela Garcię Marqueza w 1985 roku, opisującą trwającą ponad pół wieku miłość, jako "wielki liniowiec oceaniczny, przemierzający ludzkie życie od młodości do starości. Widzę w nim moich rodziców, siebie za młodu, siebie i moich przyjaciół obecnie".

Uznana za jedną z najwspanialszych powieści XX wieku, "Miłość w czasach zarazy" została wydana w 1985 r. w Kolumbii przez Editorial Oveja Negra Ltda., a trzy lata później wstrząsnęła rynkiem literackim na całym świecie. Błyskawicznie zdobyła sobie rzesze wiernych czytelników oraz szereg nagród literackich.

Producent Steindorff zetknął się z tematem kilka lat wcześniej, gdy producent wykonawczy Dylan Russell dał mu powieść: "Domagał się, żebym przeczytał książkę, mimo że nie były dostępne prawa do niej. Nie mogłem się od niej oderwać". Od tej chwili Steindorff z uporem starał się zdobyć prawa do ekranizacji, poprzez swą firmę producencką Stone Village Productions. Chociaż Marquez początkowo nie chciał zgodzić się na anglojęzyczną filmową adaptację swojego dzieła, to jednak producent podbił serce autora swoim entuzjazmem i wytrwałością.

Do napisania scenariusza wybrano laureata Oscara Ronalda Harwooda ("Pianista"): "Kiedy przeczytałem książkę, nie byłem pewny czy można przenieść ją na ekran. Tak bogate jest życie wewnętrzne bohaterów, akcja rozgrywa się w tylu miejscach na przestrzeni dziesiątków lat, w tak niekonwencjonalny sposób. To jednak było tym bardziej ekscytujące".

Idealnym partnerem do realizacji filmu stał się reżyser Mike Newell, świeżo po zakończonej podróży do Hogwartu z "Harrym Potterem i Czarą ognia". Autor najsłynniejszej chyba romantycznej komedii "Cztery wesela i pogrzeb" (1994) tak przedstawia swoje widzenie filmowej adaptacji: "Chciałem, aby ten film wyrażał bogactwo i intensywność książki, zgłębiającej pojęcie miłości ze wszystkimi jej niuansami, komplikacjami oraz mocą oddziaływania. Miłosny trójkąt stanowiący istotę książki staje się punktem wyjścia do eksploracji miłości we wszystkich jej formach, nie tylko w sercach głównych bohaterów, ale i matek, ojców, przyjaciół."

Akcja filmu rozpoczyna się po koniec XIX wieku, w bujnym i barwnym postkolonialnym kolumbijskim mieście portowym, Cartagenie, kiedy to podziały między klasą rządzącą a ludźmi znajdującymi się na marginesie społecznym były bardzo wyraźne.

W tym okresie wewnętrznych konfliktów i nieograniczonych możliwości, Florentino Ariza po raz pierwszy spotyka Ferminę Dazę, kiedy dostarcza telegram jej ojcu. Jedno spojrzenie odciśnie piętno na życiu trojga ludzi w czasach rewolucji przemysłowej, przelotnych lecz wyniszczających wojen i kolejnych epidemii cholery, które, jak samą miłość, niektórzy przeżyli, a niektórzy nie.

Choć główny bohater Florentino Ariza jest Kolumbijczykiem, to jednak twórcy filmu znaleźli jego ucieleśnienie w Hiszpanii, w osobie nominowanego do Oscara Javiera Bardema:

"Kręcąc film oparty na tej wspaniałej powieści, czuje się ogromną odpowiedzialność. Książka jest złożona, magiczna, pełna drobnych szczegółów, które wyróżniają arcydzieło od zwykłej dobrej powieści.". Wychowany bez ojca, Florentiono nie ma żadnych realnych perspektyw czy ambicji, ale jego siłą napędową jest pełne pasji serce poety. Nie mogący zaznać ukojenia młodzieniec, stara się nawiązać kontakt z Ferminą Dazą, wysyłając setki namiętnych liścików. Zanim złapie ją w sidła miłości, sam przed sobą przyrzeka być jej dozgonnie wiernym.

Poszukiwania aktorki, która wcieliłaby się w postać jednocześnie pełnej ognia i powściągliwej Ferminy Dazy, od wieku młodzieńczego aż po starość, doprowadziły twórców filmu do włoskiej gwiazdy Giovanny Mezzogiorno, która zyskała uznanie krytyki i publiczności oraz liczne nagrody za udział filmach "Don’t Tell" i "Okna". Newell: "Jej uroda zapiera dech w piersiach, ale pod młodzieńczą powierzchownością kryje się mądra i dojrzała aktorka. Ta rola byłaby wielkim wyzwaniem dla każdego aktora, ale Giovanna poradziła sobie z nią z wielkim wdziękiem i inwencją."

Lorenzo Daza, ojciec Ferminy przywozi ją do Cartageny z wyraźnym postanowieniem wydania jej za mąż za przedstawiciela jednego z szacownych rodów, a nie po to, by dała się uwieść jakiemuś urzędniczynie bez grosza. W postać Lorenzo Dazy, handlarza mułów cieszącego się koneksjami w kolumbijskim półświatku, wciela się John Leguizamo: "To człowiek, który zaczynał od zera, był handlarzem mułów i ma bzika na punkcie wydania córki za dobrą partię. W ten sposób wyraża swoją troskę o córkę - klejnot swego życia. Tylko ona mu pozostała, więc jest wobec niej nadopiekuńczy i zazdrosny. Kiedy widzi, że flirtuje ona z jakimś ubogim poetą, nie może do tego dopuścić."

Aby odciągnąć Ferminę od Florentino, Lorenzo zabiera ją w męczącą podróż na mułach, aby odwiedzić krewnych żyjących na wsi. Jednak Florentino znajduje sposób na kontakt z ukochaną – porozumiewają się sekretnymi telegramami. Fermina wraca do Cartageny dojrzalsza, już jako kobieta, i odkrywa, że miłość z jej marzeń nie wytrzymuje konfrontacji z rzeczywistością. Zamiast przybitego poety, dziewczyna postanawia poślubić jedną z najbardziej prominentnych postaci miasta, wykształconego w Europie, wytwornego i przedsiębiorczego lekarza dr. Juvenala Urbino. "Świadomie lub nie, Fermina zaprzeczyła własnemu sercu i wypełniła wolę ojca. Jej serce jest jedną z największych zagadek tej historii. Z jednej strony ma silne poczucie niezależności, odrzucając wszystko to, co jest jej narzucane, a z drugiej strony jej własna silna wola obaliła pragnienie szczęścia."

Benjamin Bratt gra dr. Juvenala Urbino, który staje się trzecim ramieniem miłosnego trójkąta, stanowiącego oś całej historii: "Wydaje mi się, że istnieje powszechne dążenie do utożsamiania miłości ze szczęściem. A film, podobnie jak życie, pokazuje nam, że rzadko kiedy są to synonimy. Jednak my wciąż poszukujemy miłości, sądząc, że da nam poczucie ukojenia. A miłość może być frustracją. Radością. Pocieszeniem. Może być nieodwzajemniona, jak w przypadku Florentina. Może być męczarnia i rozpaczą".

Z upływem lat, Florentino staje się wybitnym członkiem społeczności Cartageny, utrzymuje uczuciową wierność Ferminie, nie żałując sobie za to przelotnych romansów, których zaliczy ponad 600. Wypracowuje sobie pozycję społeczną, przejmując od Wuja Leo (Hector Elizondo) potężną firmę Caribbean River Company. Każde posunięcie w życiu Florentina dyktowane jest nieśmiertelną nadzieją, że w końcu będą razem. Jego miłość trwa 51 dni, 9 miesięcy i 4 dni.

Warto wspomnieć, że rolę matki Florentina, Transito Arizy, gra brazylijska gwiazda Farnanda Montenegro, a rolę kuzynki Ferminy, Hildebrandy Sanchez gra Catalina Sandino Moreno (nominowana do Oscara za udział w filmie "Maria łaski pełna").

Choć w powieści Marqueza miasto, w którym rozgrywa się akcja pozostaje nienazwane, to jednak można się domyślać, że jest to barwna postkolonialna Cartagena. Wiceprezydent Kolumbii Francisco Santos zachęcił filmowców do kręcenia w plenerach, które pisarz przedstawił w powieści. Producent wykonawczy Dylan Russell tłumaczy: "Myśleliśmy o innych miastach, ale w końcu doszliśmy do wniosku, że Cartagena jest jedynym miejscem, które odpowiada naszej historii, bo wszystko, co opisane jest w powieści, pochodzi stąd". "Miłość w czasach zarazy" jasno czerpie inspirację z sennych placów, ogromnych, bogato zdobionych kościołów i okazałych, popadających w ruinę rezydencji Cartageny. Reżyserowi zdjęcia w rzeczywistych plenerach sprawiły wiele radości: "To miejsce o wielkiej zmysłowości. Powietrze jest aromatyczne, atmosfera przepojona bezpośredniością. To miejsce jest ciepłe i ludzkie. Poczucie życia, miłości i namiętności jest silniejsze, niż w jakimkolwiek innym miejscu na świecie. "Miłość w czasach zarazy" jest opowieścią uniwersalną, ale i bardzo kolumbijską."

"Miłość w czasach zarazy" jest jedną z najsłynniejszych kolumbijskich powieści i jest przesiąknięta duchem tego kraju. "Jeśli uda nam się to uchwycić, mam nadzieję, że świat otrzyma wizję tego niesamowitego miejsca i wspaniałej kultury, które podbiły nasze serca" – podsumowuje Mike Newell.

TWÓRCY I OBSADA FILMU
"Miłość w czasach zarazy"
zostali uhonorowani
HISPANIC HERITAGE AWARD 2007
czyli nagrodą dla najważniejszych promotorów latynoskiego dziedzictwa kulturowego
przyznawaną przez Hispanic Heritage Foundation

JAVIER BARDEM (Florentino Ariza)
Charyzmatyczny aktor hiszpański wywodzący się z aktorskiej rodziny. Laureat nagrody dla najlepszego aktora na Festiwalu w Wenecji 2004, nagrody Goya i nominowany do Złotego Globu za rolę w obrazie Alejandro Amenabara "W stronę morza". Zdobywca nagród National Society of Film Critics, Independent Spirit Award oraz nominowany do Oscara, Złotego Globu i weneckiego Złotego Lwa za rolę kubańskiego pisarza – dysydenta w "Zanim zapadnie noc" (2000). Ponadto otrzymał hiszpańskie nagrody Goya za role w: "Policzone dni" (1994), "Usta do ust" (1995) i "Poniedziałki w słońcu" (2002). Ostatnio podziwialiśmy go w "Duchach Goi" Milosa Formana. Zagrał również w: "Szynka, szynka" , "Dwujęzyczny kochanek", "Ekstaza", "Drżące ciało", "Między nogami", "Tancerz", "Zakładnik".

GIOVANNA MEZZOGIORNO (Fermina Daza)
Wywodzi się z aktorskiej rodziny. Zadebiutowała rolą w filmie "Viaggia della sposa" (1997), za którą otrzymała nagrody dla nowego talentu włoskiej kinematografii oraz najlepszej aktorki 1998 roku. Następnie wystąpiła w "Del perduto amore", "Uomo perbene", "Asini", otrzymując kolejne włoskie nagrody dla najlepszej aktorki. W 2000 roku zagrała w "Nędznikach", u boku Gererda Depardieu i Johna Malkovicha.
Obsypana została licznymi włoskimi nagrodami filmowymi, jak też nagrodą na festiwalu w Karlowych Varach za główną rolę kobiecą w filmie "Okna" (2003). Za rolę w filmie "Bestia w sercu" (2005) otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki na 62. Festiwalu Filmowym w Wenecji. Ponadto zagrała w: "Afrodita", "Malefemmene", "Nobel", "Ilaria Alpi", "Amore ritorna", "Stai con me", "Au secours".

BENJAMIN BRATT (dr Juvenal Urbino)
Utalentowany aktor o doskonałej prezencji, którego można podziwiać w licznych produkcjach kinowych i telewizyjnych. Zadebiutował w "Szkole gladiatorów" (1988), a następnie wystąpił w: "Nasty Boys", "Dobry gliniarz", "Człowiek demolka", "Dzika rzeka", "Teksas", "Stan zagrożenia".
Przełomem w jego karierze okazał się udział w filmie "Czerwona planeta" (2000), po którym posypały się kolejne kasowe przeboje: "Traffic" (2000), "Miss agent" (2000), "Układ prawie idealny" (2000).
W 2004 roku zagrał tytułową rolę kontrowersyjnego nowojorskiego pisarza, poety i artysty, w filmie "Pinero", która została entuzjastycznie przyjęta przez krytykę.
Ponadto widzieliśmy go w: "Ostatni producent", "Porzucona", "Zły dotyk", "Kobieta – kot" oraz w telewizyjnych serialach: "Prawo i porządek" (1995-99), "Wydział zabójstw Baltimore3" (1993-99), E-Ring (2005-6).

JOHN LEGUIZAMO (Lorenzo Daza)
Artysta o wielu twarzach, wszechstronnie utalentowany aktor telewizyjny, kinowy, teatralny, twórca i wykonawca licznych monodramów i komediowych one-man-show ("Mambo Mouth", "Spic-o-rama", "Semi-Demi-Quasie-Pseudo Autobiography").
Wystąpił w licznych filmach telewizyjnych i kinowych m.in.: "Ofiary wojny" (1989), "Szklana pułapka 2" (1990), "Szepty w mroku" (1992), "Super Mario Bros." (1993), "Życie Carlita" (1993), "Fan" (1996), "Mordercze lato" (1999), "Moulin Rouge" (2001), "Na własną rękę" (2002), "Imperium" (2002), "Niezwyciężony" (2003), "Atak na posterunek" (2003), "Ziemia żywych trupów" (2005), "Alibi" (2006).

LIEV SCHREIBER (Lotario Thurgot)
W 2005 roku uhonorowany nagrodą Tony za rolę w wystawianym na Broadwayu spektaklu "Glengarry Glen Ross". Rola Orsona Wellesa w telewizyjnym filmie "Obywatel Welles" (1999) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i nagrody Emmy. Wystąpił min w: "Krzyk" 1, 2, 3 (1996-2000), "Okup" (1996), "Kula" (1998), "Huragan" (1999), "Kate i Leopold" (2001), "Suma wszystkich strachów" (2002), "Hitler: narodziny zła" (2003), "Omen" (2006), "Malowany welon" (2006). Nie rezygnuje z występów na deskach nowojorskich teatrów i zadebiutował też jako scenarzysta i reżyser obrazu "Wszystko jest iluminacją" (2005). Jego film został uznany przez National Film Board w 2006 roku za jeden z 10 najlepszych filmów roku.

MIKE NEWELL (reżyseria)
Absolwent Cambridge, zaczął reżyserować pierwsze filmy w wieku 23 lat, ale trampoliną do sukcesu stał się dopiero telewizyjny film "Człowiek w żelaznej masce" (1976). Debiut na wielkim ekranie - "Przebudzenie" (1980) ugruntował jego pozycję. Sławę przyniosła mu przebojowa komedia romantyczna "Cztery wesela i pogrzeb" (1994). Ostatnio reżyserował "Harry’ego Pottera i czarę ognia" (2005).
Ma na swoim koncie również takie filmy jak: "Dobry ojciec" (1985), "Taniec z nieznajomym" (1985), "Gorzka słodycz" (1988), "Niezwykły kwiecień" (1992), "Donnie Brasco" (1997), "Zmęczenie materiału" (1999), "Kroniki młodego Indiany Jonesa" (1992-3) oraz "Młody Indiana Jones: Oblicza zła" (1999), "Uśmiech Mony Lisy" (2003).

RONALD HARWOOD (scenariusz)
Laureat Oscara za scenariusz do "Pianisty" Romana Polańskiego (2002), nominowany do Oscara za "Garderobianego" (1983) w reżyserii Petera Yatesa oraz nominowany do nagrody BAFTA za "Wersję Browninga" (1994). Autor wielu powieści, sztuk oraz ich adaptacji filmowych, a także autor książki o historii teatru "All The World’s A Stage".
Napisał scenariusze min. do: "Naoczny świadek" (1970), "Operation Daybreak" (1975), "Evita Peron" (1981), "Doktor i diabły" (1985), "Mandela" (1987), "Płacz, ukochany kraju" (1995), "Sztuka wyboru" (2001), "Cudowna Julia" (2004), "Oliver Twist" (2005).

SCOTT STEINDORFF (produkcja)
Jeden z założycieli, a obecnie prezes firmy producenckiej Stone Village Pictures.
Pierwszym wyprodukowanym przez niego filmem było "Piętno" (2003) na motywach powieści Philipa Rotha, z Anthonym Hopkinsem i Nicole Kidman.
Następnie wyprodukował słynną miniserię HBO "Empire Falls" (2005), z udziałem Paula Newmana, Eda Harrisa, Philipa Seymoura Hoffmana, Helen Hunt i Joanne Woodward. Serial uhonorowany zastał Złotym Globem oraz 10 nominacjami do nagrody Emmy.
Ponadto ma na swoim koncie fimy: :Tortilla Curtain", "Penelope", "Turistas".

AFFONSO BEATO (zdjęcia)
Jego kariera operatorska trwa już 40 lat. Ostatnio mogliśmy podziwiać jego zdjęcia w "Królowej" Stephena Fearsa (2006) oraz "Dark Water – Fatum" (2005).
Nakręcił 3 filmy dla Pedro Almodovara: "Kwiat mego sekretu" (1995), "Drżące ciało" (1997), "Wszystko o mojej matce" (1999) oraz 3 filmy dla Jima McBride’a: "Wielki luz" (1987), "Wielkie kule ognia" (1989), "Szachownica flamandzka" (1994). Ponadto jest autorem zdjęć do: "Więzy krwi" (1991)"Niewłaściwy facet" (1993), "Cena sławy" (2000), "Wojna pokus" (2003), "Szkoła stewardes" (2003).

ANTONIO PINTO (muzyka)
Urodzony w Rio de Janeiro kompozytor muzyki do wielu słynnych i nagradzanych filmów: "Dworzec nadziei" (1998), "Północ" (1999), "W cieniu słońca" (2001), "Miasto Boga" (2002), "Zakładnik" (2004), "Wszystkie niewidzialne dzieci" (2005), "Pan życia i śmierci" (2005).