Elizabeth: Złoty wiek (2007)

Artystyczny przebój kinowy z 1998 roku, odważny i pełen ekspresji obraz “Elizabeth” podbił serca widzów i krytyki na całym świecie niekonwencjonalnym spojrzeniem na czasy elżbietańskie oraz niesamowitą kreacją wschodzącej wówczas gwiazdy Cate Blanchett. Do sukcesu przyczyniły się wówczas także kreacje doborowej obsady aktorskiej, najwyższej próby artystyczny wizerunek filmu oraz niezwykła zmysłowość tego obrazu, czynniki, które zapewniły filmowi status prawdziwego międzynarodowego zjawiska. Obraz „Elizabeth” nominowany był do Oscara® w siedmiu kategoriach (w tym jako najlepszy film roku, za pierwszoplanową rolę żeńską dla Blanchett oraz za charakteryzację dla Jenny Shircore – która wygrała w tej kategorii). Na rynku brytyjskim otrzymał 11 nominacji do nagrody BAFTA (zgarniając w sumie sześć), a w Ameryce dodatkowo trzy do Złotego Globu (kolekcja Cate Blanchett wzbogaciła się przy tym o jedną statuetkę dla najlepszej aktorki). Magia obrazu niewątpliwie polegała na niekonwencjonalnym i niezwykle współczesnym podejściu do tematu, które miało odwoływać się do estetyki młodszej widowni. Stało się tak również za sprawą artystycznego podejścia reżysera Shekhara Kapura, łączącego dramat kostiumowy ze zdecydowanie wschodnią wrażliwością.

Podczas produkcji “Elizabeth”, twórcy filmu wielokrotnie dyskutowali zagadnienie idei opowiedzenia historii królowej Elżbiety I w formie swoistej trylogii. Pierwsza część miała dotyczyć okresu spinającego czasowo jej dzieciństwo i moment wstąpienia na tron władczyni, która miała przez kolejne 45 lat niepodzielnie rządzić Anglią. Jak mówi producent filmu Tim Bevan: “Nawet samych rządów Elżbiety I nie dałoby się rzetelnie opowiedzieć w jednym filmie – był to okres niezwykle długi i burzliwy, a sama królowa napotykała na swojej drodze wielu niezwykłych ludzi, którzy kształtowali również jej rozwój. Zachęceni powodzeniem pierwszej części postanowiliśmy powrócić do tego tematu i tak po pięciu latach od powstania pierwszej części podjęliśmy wspólnie decyzję o kontynuacji. Wtedy też zwróciliśmy się do scenopisarzy Michaela Hirsta (który był autorem scenariusza pierwszej części) i Williama Nicholsona z prośbą o rozpoczęcie prac nad tekstem scenariusza do drugiej części – „Elizabeth: Złoty wiek”. W „Elizabeth”, opowiedziana została historia wczesnych i nie do końca udokumentowanych lat przyszłej następczyni tronu. Film pokazywał postać Elżbiety Tudor, przygotowującej się do roli Królowej Anglii, kobiety niezależnego ducha, która wstępując w 1558 roku na tron znalazła się w świecie intryg i zdrady. Główną osią tego wspaniałego filmu był konflikt między osobistą namiętnością i przyjaźnią a obowiązkami monarchini, w szczególności zaś staraniami aby utrzymać stabilność i jedność państwa.

Kontynuujący tę historię obraz „Elizabeth: Złoty Wiek” zaczyna się dziesięć lat później, wnikliwie przyglądając się rozkwitowi Anglii pod panowaniem Królowej. Na poziomie politycznym pokazany został szczególnie konflikt Elżbiety z Filipem II, królem Hiszpanii, który jako rządzący katolickim imperium, przy znacznym poparciu ze strony Kościoła w Rzymie, nie wspominając o bezwzględnej Inkwizycji, uważany był za najbardziej silnego i wpływowego człowieka swoich czasów. Będący religijnym fanatykiem Filip poprzysiągł sobie nawrócenie całego świata na katolicyzm, bez względu na towarzyszące temu koszty.

Kiedy Elżbieta obejmowała w 1558 roku swoje rządy jako protestantka, prawie połowa Anglii była nadal katolicka. Elżbieta nie była jednak fanatyczką religijną, dla niej lojalność poddanych nie miała przynależności religijnej. Przez całe swoje rządy wielokrotnie dawała dowód swojej tolerancji i niejednokrotnie stawała w obronie katolików, pomimo szeroko rozpowszechnionych w tym czasie wezwań do ich prześladowania i egzekucji. W obrazie „Elizabeth: Złoty wiek” duży nacisk został położony na pokazanie kwestii tolerancji religijnej skontrastowanej z szalejącym w tym czasie fundamentalizmem - kwestie niezwykle istotne również z punktu widzenia współczesnego widza.

Reżyser Kapur stwierdza: “Zagłębiając się w historii, koniec końców dochodzimy do momentu, kiedy zaczynamy snuć współczesną opowieść o nas samych. Czy miałoby bowiem sens nakręcenie filmu, który nie niósłby istotnego przesłania z punktu widzenia naszych czasów? Czy przeciętny widz zainteresowany jest sprawami nieistotnymi z punktu widzenia dzisiejszej jednostki, stosunków politycznych, czy tez psychologicznych? „Elizabeth: Złoty wiek” to tak naprawdę opowieść o Cate Blanchett, która interpretuje Elżbietę na potrzeby naszych, współczesnych czasów. To tak naprawdę film o konflikcie pomiędzy fundamentalizmem i tolerancją, poszukiwaniu siebie i boskości. O śmiertelności i nieśmiertelności. O tym wszystkim, z czym mamy do czynienia w naszym codziennym życiu.”

Na bardziej osobistym poziomie, “Elizabeth: Złoty wiek” nie sprowadza się jedynie do konfliktów politycznych, ale przygląda Elżbiecie jako kobiecie, wewnętrznie rozdartej jednostce, która nie bez rozterek odbywa swoją osobista podróż od śmiertelności do boskości. W dużej mierze dzieje się tak za sprawą romantycznego zaangażowania w związek z podróżnikiem Sir Walterem Raleighem, który z czasem przybiera formę emocjonalnego trójkąta pomiędzy Elżbietą, Raleighem i ulubioną damą dworu królowej - Bess Throckmorton. Królowa odgrywa z udziałem fascynującego mężczyzny - Raleigha i pięknej dwórki Bess ryzykowną emocjonalnie grę … Popycha tych dwoje do związku, którego sobie samej odmawia. Na swój sposób Elżbieta ma nadzieję zachować dla siebie umysł i duszę Raleigha, oddając mu jednocześnie swoje ciało pod postacią Bess. Ta misternie opracowana partia szachów przynosi jej jednak porażkę, której towarzyszy utrata kontroli nad stworzoną przez siebie sytuacją i uczuciami ukochanego mężczyzny.

CATE BLANCHETT (Elżbieta I) od momentu ukończenia w 1992 roku Australijskiego Instytutu Sztuk Dramatycznych (Australia’s National Institute of Dramatic Art - NIDA) Cate Blanchett prowadzi intensywną współpracę z wieloma zespołami teatralnymi. Jest między innymi członkiem grupy aktorskiej Company B, do której należą również Geoffrey Rush, Gillian Jones i Richard Roxburgh. To artystyczne stowarzyszenie działające na stosunkowo luźnych zasadach pod kierownictwem Neila Armfielda ma swoją siedzibę na Belvoir St. Role, które zagrała Blanchett wraz z Company B to między innymi Miranda w „Burzy” Shakespeare’a, Ofelia w „Hamlecie” (nominacja do nagrody Green Room’ w Victorii) i Nina w „Mewie” Czechowa.

Wraz z grupą teatralną Sydney Theatre Company (STC) aktorka zagrała w „Top Girls” Caryla Churchilla i „Oleannie” Davida Mameta (Nagroda Rosemount dla najlepszej aktorki przyznawana przez Krytyków Teatralnych Sydney). Jej najnowsze role sceniczne to „Sweet Phoebe” Michaela Gowa i „Kafka Dances” Timothy Daly’ego (Nagroda Rosemount dla najlepszej nowej aktorki przyznawana przez Krytyków Teatralnych Sydney).

Filmografia telewizyjna Blanchett to przede wszystkim role w miniserialach „Heartland” i „Bordertown”, oba dla Australian Broadcasting Commission.

Pierwszą rolą aktorki w filmie fabularnym była postać Susan Macarthy w „Paradise Road” Bruce’a Beresforda, po niej zaś Lizzie w „Thank God He Met Lizzie”, anty-romantycznej komedii w reżyserii Cherie Nowlan. Za rolę tę Cate Blanchett została wyróżniona nagrodą AFI dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Kolejnym filmem z jej udziałem był „Oscar i Lucinda” w reżyserii Gilliana Armstronga, w którym aktorka zagrała u boku Ralpha Fiennesa. W 1998 roku wcieliła się w rolę młodej królowej Elżbiety I w znakomicie przyjętym obrazie Shekhara Kapura „Elizabeth” (otrzymała za nią Złoty Glob i nagrodę BAFTA dla najlepszej aktorki). Znakomita kreacja przyniosła jej wiele innych prestiżowych wyróżnień branży filmowej. W 1999 roku Blanchett wystąpiła w czarnej komedii - „Pushing Tin” Mike’a Newella, a później w „An Ideal Husband” Oscara Wilde’a w reżyserii Olivera Parkera oraz „Utalentowany Pan Ripley” /The Talented Mr Ripley/. Anthony’ego Minghelli. Od tamtego czasu filmografia aktorki wzbogaciła się o takie tytuły jak: “Włamanie na śniadanie” /Bandits/, “The Shipping News”, trylogia “Władca pierścieni” (rola Galadriel, Królowej Elfów), „Charlotte Gray”, “Heaven”, “Veronica Guerin”, “The Missing”, “Coffee & Cigarettes” Jima Jarmuscha.

Cate otrzymała Nagrodę Akademii® za rolę Katharine Hepburn w filmie “Aviator”, w reżyserii Martina Scorsese. Kreacja ta przyniosła jej także nagrody BAFTA oraz SAG.

W 2006 roku na ekrany kin wszedł film “Babel”, z udziałem aktorki oraz Brada Pitta, w reżyserii Alejandro Gonzáleza Inárritu. Obraz nominowany był w wielu kategoriach do prestiżowych nagród, w tym Oscara® i Złotego Globu. Ogromnym uznaniem cieszyły się także ostatnie filmy z jej udziałem: „Notatki ze skandalu” /Notes on a Scandal/ i „I’m Not There” Todda Haynesa, w którym zagrała rolę Boba Dylana. Aktorka kończy obecnie prace nad czwartą częścią przygód ”Indiany Jonesa”, z Harrisonem Fordem w reżyserii Stevena Spielberga.

GEOFFREY RUSH (Walsingham), należy dziś do grona najbardziej szanowanych i podziwianych aktorów dramatycznych i filmowych. Ma w swoim bogatym dorobku ponad 70 produkcji teatralnych i ponad 20 tytułów filmowych.

Z pochodzenia Australijczyk, Geoffrey Rush zdobył sobie na rodzinnym kontynencie sławę i uznanie dzięki wspaniałym rolom teatralnym. Przez ponad dwadzieścia lat zagrał w siedemdziesięciu kilku przedstawieniach. W 1975 roku Rush rozpoczął dwuletnie studia w Jacques Lecoq School of Mime, Movement and Theatre w Paryżu. Po powrocie do Australii zagrał między innymi w „Królu Learze” i „Czekając na Godota” (zagrał w nim także Mel Gibson).

Przez wiele lat był czołowym aktorem zespołu ‘Lighthouse’ Jima Sharmana. Zagrał w tym czasie główne role w sztukach „Sen nocy letniej”, „Wieczór Trzech Króli”, „Wesele Figara”. Jako reżyser zaangażował się w produkcje dla Queensland Theatre Company, Adelaide Festival, Belvoir Street Theatre oraz Magpie Theatre for Young People, w tym ostatnim zespole przez dwa lata zajmował stanowisko reżysera. W 1989 roku fantastyczna rola w „The Diary of a Madman” przyniosła Rushowi trzy najważniejsze nagrody w Australii - Krytyków Teatralnych Sydney, Variety Club Award oraz Victorian Green Room Award. Przez kolejne trzy lata aktor zebrał również nominacje do nagrody Sydney Critics Awards za role w produkcjach - „Rewizor” Gogola, „Wujaszek Wania” Czechowa i „Oleanna” Davida Mameta, w którym to przedstawieniu pojawiła się również Cate Blanchett.

W 1997 roku aktor zagrał rolę Davida Helfgotta w filmie „Blask” /Shine/, za którą uhonorowany został Nagrodą Amerykańskiej Akademii Filmowej - Najlepsza Rola Męska. Otrzymał również nagrodę Złotego Globu, nagrodę Nowojorskich Krytyków Filmowych i Krytyków Filmowych Los Angeles, a także Broadcast Film Critics Award, USA Screen Actors Guild Award, nagrodę BAFTA, Australian Film Institute Award, Film Critics Circle of Australia Award.

Jeśli chodzi o role filmowe Rusha, to po „Blasku” zagrał jeszcze Inspektora Javerta w „Les Miserables” (Nędznicy) z Liamem Neesonem i Umą Thurman oraz postać Henslowe’a w „Zakochanym Szekspirze” /Shakespeare in Love/. Filmografia Rusha to również takie filmy jak „Starstruck” Gilliana Armstronga, „Wieczór Trzech Króli” Neila Armfielda, „On Our Selection”, „Children of the Revolution” George’a Whaley’a, „A Little Bit of Soul” oraz produkcji HBO “The Life and Death of Peter Sellers” (liczne nagrody w tym Emmy). Ostatnio można go było podziwiać w roli Kapitana Barbossy w trylogii „Piraci z Karaibów” /Pirates of the Caribbean/, a także filmach „Okrucieństwie nie do przyjęcia” /Intolerable Cruelty/ oraz “Monachium” /Munich/ w reżyserii Stevena Spielberga.

W postać Walsinghama Rush wcielił się wcześniej w filmie “Elizabeth”.

CLIVE OWEN (Raleigh) zyskał sobie w pełni zasłużoną sławę grając w filmie Mike’a Hodgesa „Krupier” /Croupier/. Urodzony w Coventry, Warwickshire, w Anglii, uczęszczał na zajęcia do Royal Academy of Dramatic Art. Owen przez wiele lat prowadził owocną współpracę z telewizją po obu stronach Atlantyku. Zagrał m.in. role w serialach “Chancer,” “Sharman,” “Split Second” oraz przeboju stacji BBC “Second Sight.”

Przez kilka lat jakie upłynęły od początku kariery Owen zdążył już zgromadzić w swoim artystycznym dorobku imponującą liczbę tytułów, w tym m.in.: „Gosford Park”, „Tożsamość Bourne’a” /The Bourne Identity/, „Żona bogatego mężczyzny” /Rich Man’s Wife/, „Zielone palce” /Green Fingers/ oraz „Bent”. Można go było zobaczyć również we thrillerze Hodgesa “Odpoczniesz po śmierci” /I’ll Sleep When I’m Dead/ oraz tytułowej roli w epickim obrazie “Król Artur” /King Arthur/, w którym partnerowała mu Keira Knightley.

Aktor ma na swoim koncie także znakomicie przyjęte role dramatyczne, w tym postać Romeo, w inscenizacji dramatu Szekspira wystawianego przez Young Vic, udział w Design for Living Noela Cowarda oraz jedną z głównych ról w oryginalnej, teatralnej wersji sztuki Closer Patricka Marbera, wystawianej przez Royal National Theater.

Jesienią 2001 roku Owen pojawił się w serii kilku internetowych mini-filmów nakręconych dla wytwórni BMWfilms.com, których producentem wykonawczym był David Fincher. Aktor zagrał w tym projekcie rolę pojawiającą się w każdym odcinku. Reżyserami tych krótkometrażowych projektów byli między innymi Ang Lee, John Frankenheimer, Guy Ritchie i Wong Kar-Wai.

Kolejne przedsięwzięcia filmowe aktora tylko umacniały jego pozycję w świecie Hollywood. W tym czasie powstały między innymi “Bez granic” /Beyond Borders/, romantyczny dramat wojenny z udziałem Angeliny Jolie; wspomniany wcześniej „Król Artur” oraz „Sin City”, w którym na ekranie spotkały się takie gwiazdy kina jak Bruce Willis, Benicio Del Toro, Rosario Dawson i Jessica Alba.

W 2005 roku, Clive zdobył Złoty Glob i nominację do Nagrody Akademii® za rolę Larry’ego w “Bliżej” /Closer/, w reżyserii Mike’a Nicholsa. W ekranizacji wspomnianej sztuki Marbera zagrali również Julia Roberts, Jude Law i Natalie Portman.

Owen zagrał ostatnio w obrazach “Wykolejony” /Derailed/, z udziałem Jennifer Aniston, “Plan doskonały” /Inside Man/ w reżyserii Spike’a Lee oraz „Ludzkich dzieciach” /Children of Men/ Alfonso Cuaróna.

SHEKHAR KAPUR (Reżyser) rozpoczynał swoją karierę w dziedzinie dość odległej od przemysłu filmowego. Ukończył ekonomię na Uniwersytecie w Delhi, pracował jako biegły księgowy, specjalista ds. planowania w firmie Burma Oil oraz konsultant ds. zarządzania w Wielkiej Brytanii. Po kilku latach spędzonych w branży biznesowej postanowił zamknąć za sobą ten etap i powrócić w rodzinne strony, żeby móc oddać się karierze w świecie filmu i przemyśle rozrywkowym.

Jako reżyser Shekhar Kapur zadebiutował filmem „Masoom (The Innocent)” z 1985 roku. Sukces tego obrazu ugruntował jego pozycję we współczesnej kinematografii Indii. Cztery lata później Kapur nakręcił fantazję filmową „Mr India”, która odniosła ogromny sukces w kraju rodzinnym reżysera, stając się jednym z filmów kultowych. Zarówno „Masoom”, jak i „Mr India” zdobyły najbardziej prestiżowe wyróżnienia filmowe w Indiach.

W 1994 roku kontrowersyjny obraz reżysera - „Bandit Queen” zwrócił na siebie uwagę międzynarodowej krytyki. Został on zaprezentowany w programie Directors’ Fortnight na Festiwalu w Cannes. Media zaczęły się interesować Kapurem, a „Bandit Queen” znalazła się na liście najlepszych filmów roku magazynu ‘TIME’. Po nim przyszedł przełomowy w międzynarodowej karierze Kapura i pierwszy anglojęzyczny obraz „Elizabeth”. Ten cieszący się ogromną popularnością film nominowany by do Nagrody Akademii® w siedmiu kategoriach. Reżyser nakręcił jeszcze dla Paramount/Miramax adaptację bestselerowej powieści „The Four Feathers”.

Obecnie pracuje nad kilkoma nowymi projektami, w tym: fabularnym obrazem “Paani”, animowanym musicalem rapowym “A Suitable Cockroach” oraz musicalem “Rasputin”, na podstawie scenariusza Michaela Hirsta.

WORKING TITLE FILMS jest obecnie jedną z najlepiej prosperujących firm producenckich w Wielkiej Brytanii. Stojący na jej czele od 1992 roku Tim Bevan i Eric Fellner zgromadzili przez ostatnie kilka lat na swoim koncie takie przebojowe tytuły jak: „Cztery wesela i pogrzeb”, „Jaś Fasola” (dwa największe przeboje angielskie wszechczasów), nagrodzone Oscarami filmy „Przed egzekucją”, „Fargo” braci Coen oraz „Pożyczalscy” i „Big Lebowski” również braci Coen.

Bevan i Fellener całym sercem oddani są produkcji brytyjskiej, przeznaczonej dla widowni na całym świecie. Przykładem tego mogą być takie tytuły WTF jak: „Notting Hill”, „Plunkett and Macleane”, „The Hi Lo Counry” i „Thunderbirds”, “To tylko miłość” /Love Actually/, “Billy Elliot”; obie części perypetii “Bridget Jones”, a ostatnio „Hot Fuzz – wściekłe psy” /Hot Fuzz/. W zeszłym roku na ekrany kin weszła firmowana przez WTF produkcja Paula Greengrassa “Lot 93” /United 93/.