Wieczór (2007)

„Wieczór” - największe gwiazdy światowego kina w najnowszym dziele twórców filmu „Godziny”. „Wieczór” – film o decyzjach, jakie podejmujemy w życiu oraz o miłości, dla której można zrobić wszystko. Muzykę do filmu skomponował laureat Oscara, Jan A.P. Kaczmarek.

Najważniejsze dotychczas zdobyte nagrody i nominacje aktorów oraz twórców filmu:

Oscary - 6 nagród i 24 nominacje,

Złote Globy - 11 nagród i 37 nominacji.

Podstawą scenariusza do filmu „Wieczór” jest książka Susan Minot pod tym samym tytułem. Pisząc Wieczór powieściopisarka i scenarzystka Susan Minot, miała nadzieję, że każdy, kto przeczyta historię opisywanej przez nią kobiety zamyśli się nad własnym życiem i tym, co było w nim najważniejsze, oraz nad tym, jak chcielibyśmy je przeżyć, gdyby je nam dano jeszcze raz.

Książkę przeczytał producent filmowy, Jeffrey Sharp i postanowił dać ją Michaelowi Cunninghamowi, laureatowi Pulitzera za powieść „Godziny”, z którym w 2003 roku pracował nad filmem „Dom na krańcu świata” (A Home at the End of the World).

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu

Ta książka opowiada o podróży wstecz, którą odbywa kobieta w chwili, gdy są przy niej jej dzieci, które dowiadują się wtedy o niej więcej, niż przez całe jej dotychczasowe życie. Kiedy towarzyszy się rodzicowi lub komuś bliskiemu w czasie poprzedzającym bezpośrednio koniec życia, widzi się zawsze, że oni wracają pamięcią i świadomością do miejsc, do których my, dzieci, bliscy, często nie mamy dostępu, i których nie jesteśmy w stanie pojąć. Zawsze chce się bardzo towarzyszyć rodzicowi w podróży w to miejsce, zwłaszcza, że zdajemy sobie sprawę, że są to ostatnie momenty, by zrozumieć ukochaną osobę, być jak najbliżej niej. Najczęściej jednak jest to niemożliwe, musimy zdać sobie sprawę, że jesteśmy tylko jakąś częścią życia naszych najbliższych, tylko jednym z wątków, a poza tym, o czym wiemy, kryje się wiele niedopowiedzeń i tajemnic.

Znając wcześniejsze prace Michaela (chociażby „Godziny”) i pamiętając naszą wspólną pracę przy filmie „Dom na krańcu świata” wiedziałem, że Michael to odpowiednia osoba do przeniesienie książki Susan Minot na ekran. Miałem tylko nadzieję, że nie będzie zajęty innym projektem. Na szczęście dla mnie okazało się, że po przeczytaniu książki Michael zapalił się do tego projektu.

Wspomina Michael Cunningham

To historia kobiety, matki, która pod koniec swojego życia zastanawia się czy nie popełniła błędów. Czytałem tę książkę, kiedy moja własna matka była bardzo chora, więc odebrałem ją jak rodzaj znaku, przeznaczenia. Susan to pisarka, którą ogromnie podziwiam, bardzo podobała mi się książka, ale od początku wiedziałem, ze będziemy musieli wprowadzić duże zmiany pisząc adaptacje na potrzeby filmu. W powieści są dziesiątki bohaterów, wszyscy są dobrze narysowani, jednak wiadomo było, że nie możemy ich wszystkich uwzględnić w filmie. Zanim zaangażowałem się w projekt, zadzwoniłem do Susan, powiedziałem jej jak bardzo podobała mi się książka i jak wielkim zaszczytem dla mnie będzie praca nad przerobieniem jej na scenariusz. Powiedziałem jej, że będę musiał wprowadzić znaczne zmiany, ale z zastrzeżeniem, że jeśli jej to się nie spodoba, powie mi o tym, a ja się wycofam, bo zawsze będę bardziej lojalny wobec pisarza niż producenta. Susan odpowiedziała mi: „Spróbujmy - zobaczymy co ci się uda z tego zrobić”. Więc zacząłem pisać...

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Przyglądaliśmy się reżyserom biorąc pod uwagę rozmaite aspekty filmowego rzemiosła. Pewnego popołudnia - na prośbę producenta wykonawczego z Focusa - razem z Michaelem Cunninghamem poszliśmy do kina Manhattan Film Forum, by zobaczyć film „Los utracony” (Fateless). Od pierwszych kadrów filmu dostrzegliśmy rękę wirtuoza, który przenika w głąb pokazywanych postaci, by lepiej ukazać widzom ich charakter i pokazać, że każdy z nas chce być lepszy i nawet jeśli tego nie osiągamy, to zawsze pozostaje w nas pragnienie, by próbować. Uznaliśmy, że te cechy wraz z wrażliwością Koltai’a na filmowe piękno, nadadzą naszemu filmowi ostateczny sznyt i odpowiedni klimat. Wróciliśmy do Focusa i powiedzieliśmy: „Koltai to człowiek, którego szukamy”. Niezwłocznie wysłaliśmy Lajosowi scenariusz, a on natychmiast zgodził się pracować nad filmem.

Wspomina Lajos Koltai, reżyser filmu:

Czytanie scenariusza do filmu „Wieczór” było dla mnie jak otrzymanie daru od Boga. Oczywiście była to dla mnie również szansa na anglojęzyczny debiut reżyserski, ale najbardziej urzekła mnie uniwersalność przedstawionej tam historii. Tekst odwołuje się do tego, co jest ważne dla nas wszystkich: potrzeby poczucia bezpieczeństwa, poszukiwania miłości i do tego jak decyzje, które podejmujemy wpływają dalej na życie nasze i naszych dzieci. Kiedy nasze dzieci wybierają swoje drogi życiowe, czy rozpoznają momenty, które nas samych określiły na zawsze? Czy wyniosą jakąś naukę z tego, co my zrobiliśmy lub z tego, czego zaniechaliśmy?

Urodzony w Budapeszcie Lajos Koltai był znany przede wszystkim jako operator filmowy. W 2001 otrzymał nominację do Oscara za zdjęcia do filmu „Malena”. Wcześniej nakręcił m.in.: „Wakacje w domu” (1995), „Kropla słońca” (1995), „Kiedy mężczyzna kocha kobietę” (1994), „Schadzka z Wenus” (1991) i „Biały Pałac” (1990)

Film „Los utracony” (Fateless) był reżyserskim debiutem Koltai’a, za który został nominowany do Złotego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie w 2005 roku („Los utracony” to adaptacja powieści pod tym samym tytułem, napisanej przez Imre Kertésza, laureata Nagrody Nobla w 2002 roku).

ANN GRANT / ANN LORD (Claire Danes / Vanessa Redgrave)

Główna bohaterka Wieczoru pokazywana jest w dwóch momentach życia: jako Anna Grant, w latach 50-tych XX wieku, kiedy przeżywa w życiu swój najlepszy czas oraz kilkadziesiąt lat później, kiedy - już jako Ann Lord - wspomina najpiękniejsze chwile z przeszłości.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Nie byliśmy zaskoczeni, gdy okazało się, że Claire Danes była pierwszą propozycją reżysera do roli Ann Grant. Koltai pracował już z nią w 1995 roku jako operator kamery w czasie zdjęć do filmu „Wakacje w domu” ( Home for the Holidays). Pierwszą propozycją Lajosa do roli AnnLord była Vanessa Redgrave. Szczęśliwie dla nas, Vanessa właśnie obejrzała „Los utracony” (Fateless) i była pod wielkim jego wrażeniem. Razem z Lajosem polecieliśmy do Londynu, by się z nią spotkać. W kilka sekund okazało się, że Lajos z Vanessą znaleźli wspólny język - tak, jakby się znali od lat. Nim dopiliśmy herbatę, byliśmy po słowie…

Wspomina Michael Cunningham:

Pracując nad scenariuszem, rozwijam postaci, jednak nie piszę tych ról dla konkretnych aktorów. Ale muszę się przyznać, że w miarę postępu prac nad tekstem zacząłem myśleć o Claire Danes w roli młodej Ann Grant. Znam Claire od lat: ma ten rodzaj inteligencji, iskierki w oczach, buntu, który ma jej filmowa bohaterka. Byłem bardzo szczęśliwy, kiedy dowiedziałem się, że Claire przyjęła rolę Ann Grant.

Wspomina Claire Danes:

Zarówno powieść jak i scenariusz były fantastyczne. Skorzystałam z okazji i przeczytałam najpierw powieść, żeby nie stracić wątków, które mogłyby mi pomóc w pracy. Później okazało się, że scenariusz cudownie interpretuje książkę i świetnie przekłada ją na medium filmowe. Ma swoją własną świeżość i tempo. Film stara się rozważyć kwestię: co to jest życie? Sami szukamy odpowiedzi na to pytanie przez cały czas, który dostaliśmy od losu. Moja filmowa bohaterka znajduje się w takim momencie w życiu, kiedy wydarzają się rzeczy decydujące, określające jej życiowe wybory.

To jest zawsze bardzo ekscytujące grać kogoś, kto przechodzi okres transformacji, a ta wyprawa mojej bohaterki na wesele przyjaciółki, to właśnie taki czas. Według standardów świata ‘śmietanki towarzyskiej’, do którego zostaje zaproszona, Ann jest osoba dosyć niekonwencjonalną. Jest ambitną idealistką pozbawioną cynizmu. Czuje się powołana do macierzyństwa, chce jednak także występować na scenie…Anna Grant, którą gram, jest więc mentalnie inną osobą niż Ann Lord, którą gra Vanessa Redgrave…

Z Vanessą Redgrave, legendą aktorstwa, spotkałam się na zdjęciach próbnych. Rozmawiałyśmy dosłownie o wszystkim, tylko nie o tym, jak mamy obie zagrać tę samą postać w różnych stadiach życia. Specjalnie to ustaliłyśmy, ponieważ Anna Lord, którą gra Vanessa już i tak do końca nie jest sobą, nie było więc konieczności wypracowywania uderzających podobieństw między postacią Anny pokazywaną w odstępie kilkudziesięciu lat. Rozmawiałyśmy jednak o wytworzeniu pewnej spójności. Dla Vanessy bardzo ważny okazał się sposób mówienia: jest Angielką, a grała Amerykankę - wiadomo, że są spore różnice między językiem angielskim jakim mówi się w Stanach i tym w Wielkiej Brytanii. Vanessa przysłuchiwała się sposobowi w jaki mówię, słuchała też nagranych przeze mnie lekcji z trenerem akcentu i dialektu - uważała, że w ten sposób uzyska najlepszą pomoc.

CONSTANCE LORD (Natasha Richardson)

Constance Lord to starsza z dwóch filmowych córek Ann Lord.

Problematyka stosunków matek i córek, tak istotna w scenariuszu, wkrótce pojawiła się też w procesie castingu. Vanessa Redgrave jest matką dwóch córek, dokładnie tak samo, jak odtwarzana przez nią w filmie Ann Lord. Starsza z córek Vanessy, Natasha Richardson, została wybrana do roli Constance Lord… starszej córki filmowej Anny.

W 2005 roku Natasha zagrała już ze swą matką w filmie („Biała Hrabina”), jednak w Wieczorze po raz pierwszy zagrały razem role, którymi są również połączone w życiu.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Zawsze bardzo chciałem współpracować z Natashą: myślę, że możliwość zagrania z matką w filmie, który opowiada o tak osobistym dramacie zrobiła na Natashy wielkie wrażenie i była dla niej czymś naprawdę pociągającym. Natasha przyszła do nas z fantastycznymi pomysłami na rozwinięcie i wzbogacenie swojej postaci.

Wspomina Natasha Richardson:

Moja matka i ja powiedziałyśmy Lajosowi, że to jedyny moment i jedyny raz, kiedy zagramy w filmie matkę i córkę, a ze względu na fakt, że jesteśmy nimi naprawdę, chcemy to wykorzystać. Michael napisał więc scenę specjalnie dla nas. To była prawdziwa radość grać w czymś, co pozwoliło nam skorzystać z tylu naszych własnych emocji i doświadczeń, tak wprost. To były dla mnie wielkie emocje, pracować z moją matką; bo poza tym, że nią jest, jest w końcu wielką aktorką.

W filmie gram tę “dobrą córkę”, która „radzi sobie” w życiu, ma stabilny dom i rodzinę. Moja postać, Constance, ma bardzo ciepłe, siostrzane relacje ze swoją młodszą siostrą Niną, choć czasami skaczą sobie do gardeł. Constance i Nina nie zawsze mają podobny punkt widzenia, jednak łączy je wielka miłość i ciepło, tak jak to zdarza się w przypadku wielu innych sióstr w ‘normalnym’ życiu.

Wspomina Michael Cunningham:

Jest w filmie scena między Constance i Niną, która w scenariuszu wydawała nam się dużym wyzwaniem, ze względu na swój ogromny potencjał dramaturgiczny i prawdę, która jest poruszająca. Obie siostry kłócą się w tej scenie i to mi bardzo przypomniało napięcia i wybuchy w mojej rodzinie, kiedy moja matka umierała. Podczas takiego kryzysu często wręcz znęcamy się nad ludźmi, którzy przecież są dla nas najważniejsi, najbliżsi.

Wkrótce do ekipy dołączył kolejny rodzinny duet.

LILA WITTENBORN / LILA ROSS (Mamie Gummer / Meryl Streep)

Przyjaciółka głównej bohaterki Wieczoru – Lila Wittenborn – również pojawia się w filmie dwóch momentach życia: w latach 50-tych XX wieku bierze ślub (to na jej wesele przyjeżdża Anna Grant) oraz kilkadziesiąt lat później, kiedy - już jako Lila Ross – przyjeżdża odwiedzić swoją przyjaciółkę.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Mamie Gummer przyszła na casting do roli przyszłej panny młodej - Lili Wittenborn - i już po chwili całą ekipa filmowa wiedziała, że rola będzie należeć do niej – była doskonała. Lajos natychmiast zdecydował, ze chce, by zagrała postać Lili, dopiero później dowiedział się, że Mamie jest… córką Meryl Streep.

Wspomina Mamie Gummer:

Postać którą gram - Lila Wittenborn - pochodzi z uprzywilejowanej klasy, z rodziny o błękitnej krwi, ale czuje się w tej przynależności uwięziona. Rzuciłaby to wszystko w jednej chwili dla mężczyzny, którego naprawdę kocha. Sęk w tym, że jej przyszły mąż nie jest tym wymarzonym mężczyzną

W postaci Lili poruszył mnie jej smutek i wewnętrzny konflikt: konflikt pomiędzy miłością, a towarzyskim, społecznym kompromisem, który jest tak stary, jak świat

Najlepszą przyjaciółką Lili jest Ann Grant: poznały się w college’u i odtąd wytworzyła się między nimi wręcz siostrzana więź. Poza planem Claire Danes i ja udoskonalałyśmy tę przyjaźń

Wspomina Claire Danes:

Uwielbiałam grac sceny z Mamie: rzadko mam możliwość grać kobiecą przyjaźń, która przenosiłaby się na ekran tak prawdziwie, pokazywała taki rodzaj intymności. Mamie jest utalentowaną i piękną aktorką, a poza planem stałyśmy się wielkimi przyjaciółkami.

Wspomina Jeffrey Sharp (o Mamie Gummer):

Mamie wprawiła nas w zachwyt podczas pierwszego przesłuchania, a potem podczas kolejnego, które zorganizowaliśmy, bo była tak niesamowita za pierwszym razem, że chcieliśmy jak najszybciej zobaczyć ją znów w akcji.

Wspomina Jeffrey Sharp (o Meryl Streep):

Pomysł na to, by Meryl Streep pojawiła się w filmie w roli Lili Ross (czyli dorosłej Lili Wittenborn) zawdzięczamy naszej kostiumograf Ann Roth i szefowi charakteryzacji J. Roy Helland’owi, którzy przez wiele lat pracowali z Meryl przy różnych filmach. Ann dała scenariusz Roy’owi, który w Central Parku miał próby z Meryl Streep do spektaklu Mother Courage. Roy zostawił scenariusz na stoliku w garderobie aktorki. Meryl go przeczytała i bardzo jej się spodobał…do tego stopnia, że zasugerowała, że bardzo chciałaby zagrać w tym filmie. Mamie Gummer, która dostała już role w filmie, gdy dowiedziała się o zaangażowaniu Meryl Streep stwierdziła, że bardzo się cieszy, że pomogła swojej mamie znaleźć pracę

Wspomina Claire Danes:

Mamie i ja miałyśmy możliwość oglądać codziennie materiały ze scen, w których grały razem Meryl Streep i Vanessa Redgrave (Lila Ross i Ann Lord) czyli nasze postaci w filmie, ale kilkadziesiąt lat później). To co zobaczyłyśmy mogłyśmy niejako odbić echem w podobnych scenach, które grałyśmy razem. Te obserwacje były dla nas bardzo ekscytujące, ale miałyśmy również myśli: jak my mamy to pogodzić, jak skorzystać z tych obserwacji?

Wspomina Mamie Gummer:

Moja Mama i ja żartowałyśmy sobie o tym, jak obie chcemy nadać postaci Lili płynność i kontynuację, jednak ostatecznie nie umawiałyśmy się na nic. Claire i ja oglądałyśmy scenę między Vanessą Redgrave i moją mamą, która wydała nam się oszałamiająca. Tak się złożyło, że następnego dnia miałyśmy grać naszą scenę (rozmowa o decyzji wyjścia za mąż). Wiele z tego wrażenia, które w nas zostało, przeniosłyśmy do naszej gry.

MRS WITTENBORN (Glenn Close)

Mrs Wittenborn to filmowa mama Lili Wittenborn. Koltai wybierając aktorkę, która zagra matkę Lili miał w głowie konkretny typ postaci.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Lajos pracował juz wcześniej z Glenn Close jako operator filmu „Schadzka z Wenus” - ich współpraca układała się wtedy doskonale. To ona była jego pierwszym wyborem; kiedy pomyślał o roli pani Wittenborn: wiedział, że Glenn ucieleśnia matriarchalny charakter tej postaci, nasycając ją jednocześnie głębokim człowieczeństwem…

Wspomina Glenn Close:

Kiedy czyta się tak świetnie napisaną historię, dla której zebrano grupę tak doskonałych aktorów - nie można się oprzeć chęci wzięcia udziału w takim przedsięwzięciu. Dla mnie to zawsze wzruszające oglądać w filmie bohaterów, kiedy byli młodsi, pełni nadziei na życie, które mają przed sobą, a potem obejrzeć to z perspektywy, którą mają jako o wiele starsi ludzie..

Lubię panią Wittenborn: jest taka, jak wiele kobiet, które pamiętam z czasu własnego dorastania w Connecticut. Scenariusz świetnie uchwycił charakter tego czasu. Pani Wittenborn zawsze chce być towarzysko poprawna, unika jednak stawiania czoła problemom w swojej rodzinie. To jest amerykańska wersja „klasy wyższej”.

NINA LORD (Toni Colette)

Nina Lord to młodsza z dwóch filmowych córek Anny Lord. Sharp natychmiast zaproponował do tej roli Toni Colette.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Byłem po olbrzymim wrażeniem przerażającej intensywności i ciemnej energii, jaką była przesycona jej rola w filmie „Nocny Słuchacz” (2006). Obiecałem Toni, że następna rola, którą jej zaproponuję to będzie postać, którą będzie mogła bardziej się cieszyć. Powiedziałem jej, że mam dla niej rolę, w której będzie mogła być tak piękna i wspaniała, jak jest prywatnie. W ciągu tygodnia od naszej rozmowy przeczytała scenariusz i zdecydowała, że chce zagrać Ninę.

BUDDY WITTENBORN (Hugh Dancy)

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Rola Buddy’ego Wiitenborna była w scenariuszu wielkim wyzwaniem, a jednocześnie była bardzo pogłębiona w powieści. Potrzebowaliśmy aktora, który wcieliłby się w taką postać, do której chciałby się zbliżyć każdy z widzów. Po castingach zdecydowaliśmy się na Hugh Dancy. Hugh jest uderzająco przystojny, ma również wielki talent do doskonałego ‘wchodzenia’ w rolę i poruszającego aktorstwa. Zauważyłem to w każdej z ról, które grał przez ostatnie kilka lat - Lajos był tego samego zdania. Okazało się, że Hugh naprawdę świetnie uniósł rolę Buddy’ego i wypełnił wszystkie oczekiwania, jakie stawiał przed nią scenariusz filmu.

Wspomina Hugh Dancy:

Scenariusz naprawdę mnie porwał: przemiany i losy bohaterów wydały mi się bardzo przejmujące, angażujące emocjonalnie, głęboko ludzkie. Wszyscy staramy się w życiu zrozumieć koleje naszego losu, nadać im sens, przewidzieć co się dalej z nami stanie…to niesamowite jak głęboko i prawdziwie zostało to ujęte w scenariuszu.

Buddy na pierwszy rzut oka jest czarującym facetem. Przez cały czas trwania historii, którą opowiadamy, a zwłaszcza podczas tego weekendu, kiedy wszystko się wydarzyło, zdajemy sobie sprawę, że pod maską osoby, którą wszyscy mają za wyzwolonego lekkoducha, kryje się postać, która ma mnóstwo osobistych problemów.

Wspomina Claire Danes:

Ann łączy z Buddym długa i głęboka przyjaźń. Ale w pewnym momencie Ann zaczyna go mieć serdecznie dość: nie chce już się o niego martwić i czuć się za niego odpowiedzialna. Kiedy Ann poznaje Harrisa Ardena zdaje sobie sprawę, że to jest ktoś, kogo nie musi ciągle ‘ratować’.

HARRIS ARDEN (Patrick Wilson)

Harris Arden to w filmie wielka miłość Ann Grant.

Wspomina Patrick Wilson:

Oczarowała mnie ta historia, tak jak większość aktorów, którzy się z nią zetknęli. To historia, która zachęca do delektowania się życiem I miłością takimi, jakie nas spotykają. To, co wydało mi się w scenariuszu bardzo interesujące i śmiałe, to piękna historia miłosna, przecinana wzruszającymi scenami spotkania matki z jej dorosłymi córkami. Vanessa Redgrave emanuje taką siła, że nie można się doczekać momentu cofania się w przeszłość, by zobaczyć kim wcześniej była ta kobieta, którą gra. Jako aktor cieszyłem się, że mam tak dużo do zagrania - między Ann Grant, Lilą, Buddym i Harrisem naprawdę dużo się dzieje. Jest w tych zdarzeniach trochę chaosu, ale i mnóstwo emocji – dokładnie tak, jak w prawdziwym życiu.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Znając jego talent, od początku myśleliśmy o Patricku Wilsonie do roli Harrisa; jednak myśleliśmy, że w terminie, kiedy zaplanowaliśmy zdjęcia, nie będzie dostępny. Postanowiliśmy jednak przesłać mu scenariusz, w którym - jak się okazało - zakochał się od pierwszego wejrzenia. Patrick jako aktor emanuje duchem ponadczasowej męskości: ta cecha predysponuje go idealnie do ról osadzonych w latach 50-tych, a właśnie ten świat odtworzyliśmy w naszym filmie.

W Wieczorze przeplatają się dwa światy i dwie epoki: kilka dni czuwania we współczesności i weekend w latach 50-tych XX wieku - punkt zwrotny w życiu bohaterów. Chociaż fabuła powieści osadzona była w stanie Maine, adaptacja scenariusza zostawiła tę kwestię niesprecyzowaną. Znając status społeczny i majątkowy Wittenbornów filmowcy postanowili umiejscowić akcję na Rhode Island.

Kiedy tylko zobaczyliśmy Newport i przejechaliśmy się Ocean Drive, poczuliśmy, że jesteśmy we właściwym miejscu – mówi Jeffrey Sharp.

Zdjęcia do Wieczoru odbyły się w Tiverton, Jamestown i Newport uwzględniając kilka „kultowych miejsc” takich jak Rose Cliff, Trinity Chuch i Easton Beach. Kilka dni zdjęciowych odbyło się również w Nowym Jorku, na West 12 Street, w Greenwich Village i na Upper West Side.

By jak najpełniej sportretować dwa światy przenikające się w życiu Ann Grant, realizatorzy poprosili o współpracę nagrodzoną Oscarem kostiumografkę Ann Roth, która ubierała juz przy okazji innych projektów część obsady Wieczoru, oraz scenografkę Caroline Hanania i operatora Gyula Padosa, który pracował z Lajosem Koltaiem przy filmie „Los utracony”.

Jaffrey Sharp o Gyuli Podosie:

Przed Padosem rysuje się bardzo obiecująca kariera. Koltai i jego operator stanowią wyjątkowo zgrany tandem, który bez zbędnych rozmów ustala wspólną wizję każdego kolejnego projektu.

Glenn Close o Gyuli Podosie:

Gyula jest wybitnie zdolnym operatorem, razem z Lajosem tworzą idealna synergię. Oświetlają plan przepięknie i bardzo szybko - to rzadkość w tym biznesie, bo zwykle reżyser i operator do swojej wspólnej wizji dochodzą bardzo długo…

Patrick Wilson o Ann Roth:

Ann Roth to najlepszy kostiumograf w branży: kiedy przymierzałem garnitur przed zdjęciami do Wieczoru powiedziałem: świetnie leży, jak uszyty na mnie, a ona odpowiedziała - no, powinien świetnie leżeć, bo nosiłeś go już w Aniołach w Ameryce J Ostatecznie nie użyliśmy go, ale uwielbiam kiedy ona mnie ubiera - tym razem w stylu lat 50-tych. Ten czas w modzie naprawdę do mnie przemawia i bardzo go lubię.

Przyjęcie weselne i wszystkie komplikacje i perypetie jego gości obierają sobie za scenerię letni tom Wittenbornów w Newport. Podczas dokumentacji realizatorzy znaleźli taki dom właśnie w Newport: wystawny, ale jednocześnie stwarzający atmosferę intymności

Wspomina Caroline Hanania, scenograf:

Dom, który oglądamy na ekranie zbudowano w 1865. Usytuowany jest na najbardziej historycznej ulicy Newport i jest po prostu doskonały. Ten dom jest tak stylowy, że wydaje się aż nierealny, jak twór z obrazów Edwarda Hoppera. Dla naszej historii nadawał się idealnie. Rodzina Wittenbornów, to ludzie, którzy sami dla siebie są źródłem dumy. Reżyser Lajos Koltai chciał, żeby na ścianach domu było wiele ich portretów, które są prawie jak ich sobowtóry, multiplikują rodzinną dumę i obecność. Zgodnie z tym życzeniem wykonano kilka portretów wzorowanych na stylu lat 50-tych. Właściciele domu pozwolili nam również wykorzystać obrazy, które w nim zastaliśmy, autorstwa dziadka pana domu, zrobiliśmy to z radością, bo prace były bardzo piękne i idealnie oddawały też nasze intencje i styl tego miejsca . Rodzina właścicieli udostępniła nam również fotografie ślubne z lat 50-tych, które były dla kostiumografki Ann Roth i dla mnie nieocenionym źródłem inspiracji. By odtworzyć czas, w którym rozgrywa się ta część filmu, wiele ubrań kupiłyśmy na miejscu, od ludzi, którzy wciąż mieli w swych szafach przeszłość. W okolicy nie ma sklepów z rekwizytami, ani rekwizytorskich pracowni, więc przeszukiwałyśmy miejscowe sklepy z antykami, starociami i pchle targi - odnalazłyśmy wiele naprawdę wspaniałych rzeczy.

Współczesny dom Ann Lord jest dużo skromniejszy i dużo bardziej zagracony. Znaleźliśmy taką rezydencję w Tiverton: można było uwierzyć, że ktoś tam mieszka od dawna. Zmieniliśmy pokój, który wcześniej był bawialnią w sypialnię, ponieważ Lajos chciał by okna otaczały całe wezgłowie łóżka - co chciał tym osiągnąć, widać w ostatniej scenie filmu.

Lajos, Gyula, Ann Roth i ja dokonaliśmy jednoznacznych wyborów jeśli chodzi o kolory i design w obu domach. Dom Anny Lord Ann jest dużo bardziej monochromatyczny: ściany są wybite adamaszkiem, wokół poustawialiśmy wiele szklanych przedmiotów, żeby zwiększyć odbicia i grę światłem. Dom Wittenbornów jest dużo bardziej „oficjalny”, lżejszy i jaśniejszy. Pokoje mają optymistyczny klimat, który jak echo wywołuje wspomnienia młodości, pełnego nadziei oczekiwania i tego weekendu, kiedy zmieniło się życie bohaterów filmu.

Wspomina Lajos Koltai, reżyser filmu:

Swiat, który wspomina Ann Lord jest miejscem niesamowicie kuszącym i przyciągającym: przyjaciele, druhny, diademy, kwiaty, szklanki z whisky, słońce, słona woda, młodość…Pod koniec życia ona nagle rozkwita za sprawą tych wspomnień. Przez ostatnie dni, które są jej dane, jej teraźniejszość i przeszłość mieszają się, i zostaje między nimi zawarty pokój, który niespodziewanie daje ogromną siłę jej córkom i jej własnym relacjom z innymi.

Ekipa spędzała czas na próbach przed zdjęciami na Rhode Island; okres ten był absolutnie niezbędny, by uzyskać i ukierunkować wzajemne oddziaływania dramaturgiczne między postaciami. Podczas tego czasu wszyscy dyskutowali o sytuacjach, które mieli zagrać, wzbogacając je swymi własnymi, osobistymi refleksjami i doświadczeniem. Trudne tematy poruszane w filmie tylko mocniej zjednoczyły ekipę i wzbogaciły ostatecznie aktorski materiał zawarty w scenariuszu.

Wspomina Jeffrey Sharp, producent filmu:

Pewnej nocy wszyscy zgromadzili się przy ognisku w pobliżu hotelu w Newport, i jak to się zdarza na planie, kiedy ekipa i obsada spędzają razem czas, zaczęło się opowiadanie historii. Opowiadano mnóstwo zabawnych anegdot, potem wszyscy zaczęli śpiewać swoje ulubione piosenki. Każdy wstawał i śpiewał…to była magiczna noc.

W pewnym momencie wstała Claire i podzieliła się z nami czymś więcej niż jakąś tam piosenką - ‘I See the Moon’ to melodia, którą nuciła jej mama, kiedy Claire była małą dziewczynką. To była bardzo intymna chwila, która zrobiła na nas wielkie wrażenie.

Tydzień po tym wieczorze przy ognisku kręciliśmy jedną z najbardziej znaczących scen filmu, która jest jednocześnie sceną, która dla Claire była wielkim wyzwaniem. To bardzo intymna scena, kiedy Ann jest w domu ze swymi dwoma małymi córkami. Szukaliśmy piosenki, którą Ann zaśpiewa dziewczynkom. Wybór okazał się bardzo prosty: była to piosenka, której nauczyła Claire jej własna mama…

Wspomina Claire Danes:

Mam przygotowanie taneczne, ale nie wokalne. Nigdy wcześniej w filmie nie musiałam w filmie śpiewać i muszę przyznać, że byłam tym onieśmielona. Pracowałam jednak ze świetną trenerką głosu, Deb Lapidus, która uczyła mnie jak oddychać i jak bardzo fizjologicznym procesem jest śpiew, w którym wykorzystujemy tak naprawdę całe nasze ciało. Tak więc, koniec końców, moje umiejętności taneczne jakoś pomogły. A jeśli chodzi o śpiewanie jako takie, wydaje mi się że mam dobry instynkt frazy. Te lekcje zainspirowały mnie do tego stopnia, że chciałabym to zgłębiać w przyszłości.

Najważniejsze nagrody i nominacje aktorów grających w filmie „Wieczór”

Meryl Streep

Oscary: 2 nagrody i 12 nominacji

Złoty Glob: 6 nagród i 15 nominacji

Złota Palma w Cannes: 1 nagroda

EMMY: 2 nagrody i 1 nominacja

BAFTA: 1 nagroda i 8 nominacji

Znana między innymi z filmów: „Godziny”, „Pożegnanie z Afryką”, „Diabeł ubiera się u Prady”, „Sprawa Kramerów”, „Wybór Zofii” i „Łowca Jeleni”.

W filmie „Wieczór” zobaczymy również jej córkę, Mamie Gummer.

Vanessa Redgrave

Oscary: 1 nagroda i 5 nominacji

Złoty Glob: 2 nagrody i 11 nominacji

Złota Palma w Cannes: 2 nagrody

EMMY: 2 nagrody i 3 nominacje

BAFTA: 3 nominacje

Znana między innymi z filmów: „Julia”, „Powrót do Howards End” i „Maria, królowa Szkotów”.

W filmie „Wieczór” zobaczymy również jej córkę, Natashę Richardson.

Glenn Close

Oscary: 1 nagroda i 5 nominacji

Złoty Glob: 1 nagroda i 7 nominacji

EMMY: 1 nagroda i 8 nominacji

BAFTA: 1 nominacja

Znana między innymi z filmów: „Niebezpieczne związki”, „Fatalne zauroczenie”, „Air Force One”, „Żony ze Stepford”, „Świat według Garpa” i „101 Dalmatyńczyków”.

Claire Danes

Złoty Glob: 1 nagroda

EMMY: 1 nominacja

Znana między innymi z filmów: „Godziny”, „Romeo i Julia” i „Terminator 3: Bunt Maszyn”.

Toni Colette

Oscary: 1 nominacja

Złoty Glob: 2 nominacje

EMMY: 1 nominacja

BAFTA: 2 nominacje

Znana między innymi z filmów: „Godziny”, „Był sobie chłopiec”, „Szósty zmysł” i „Wesele Muriel”.

Patrick Wilson

Złoty Glob: 1 nominacja

EMMY: 1 nominacja Znany między innymi z filmów: „Upiór w Operze”, „Pułapka”, „Male dzieci” i „Alamo”.

Eileen Atkins

EMMY: 1 nominacja Znana między innymi z filmów: „Wzgórze nadziei”, „Gosford Park”, „Czego pragnie dziewczyna” oraz „Rewolwer i melonik”.

Hugh Dancy

EMMY: 1 nominacja

Znany między innymi z filmów: „Król Artur”, „Helikopter w ogniu” i „Ella zaklęta”.

LAJOS KOLTAI (Reżyser)

Węgier Lajos Koltai zdobywał sławę w branży filmowej najpierw jako operator filmowy, potem jako reżyser. Wieczór jest jego drugim filmem reżyserskim. W 2001, jego rodak, noblista Imre Kertész, poprosił go o wyreżyserowanie filmowej adaptacji swej autobiograficznej powieści „Los utracony” (Fateless), która jest zapisem odysei młodego człowieka przez świat ogarnięty Holokaustem. Po zaadaptowaniu powieści wraz z autorem, Koltai wyreżyserował film. „Los utracony” został oficjalnie zgłoszony przez Węgry jako kandydat do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, objechał ponad 60 festiwali i zebrał pozytywne opinie krytyki na przełomie 2005 i 2006 roku.

Kariera operatorska Koltai’a związana była początkowo z postacią innego jego rodaka – reżysera Istvána Szabó. Ich wspólne filmy, które powstały na przestrzeni ponad ćwierćwiecza współpracy, to między innymi Mephisto (nagrodzony Oscarem w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny); Pułkownik Redl i Hanussen (oba nominowane do Oascara w tej samej kategorii); Schadzka z Wenus, Sunshine, Cudowna Julia (za który Annette Bening otrzymała Złoty Glob); ostatnim ich wspólnym filmem jest Krewni (Rokonok), który Koltai nakręcił między Losem utraconym i Wieczorem.

Koltai współpracował również wielokrotnie z włoskim reżyserem Giuseppe Tornatore, na przykład przy filmie Malena (za zdjęcia do którego otrzymał nominację do Oscara oraz nagrodę David di Donatello) i filmie 1900: człowiek legenda. Jest również autorem zdjęć do filmów Luisa Mandoki Gaby-historia prawdziwa, Biały Pałac, Urodzeni wczoraj (1993) i Kiedy mężczyzna kocha kobietę.

Inne produkcje, w których był autorem zdjęć to między innymi Time Stands Still Pétera Gothára, Zapasy z Ernestem Hemingwayem Randy Haines, Wakacje w domu Jodie Foster, Matka Alberta Brooksa, Morska przygoda Marthy Coolidge i Max Menno Meyjes’a.

SUSAN MINOT (Autorka powieści; współautorka scenariusza, producent wykonawczy)

Poza opublikowaną w 1998 powieścią „Wieczór”, Susan Minot jest również autorką powieści Monkeys (która otrzymała nagrodę France’s Prix Femina Étranger w 1987); oraz powieści: Lust & Other Stories, Folly, Rapture oraz tomu poetyckiego Poems 4 A.M. „Wieczór” to pierwsza filmowa adaptacja jej powieści.

Minot studiowała na uniwersytecie Brown malarstwo i pisarstwo; otrzymała dyplom z pisarstwa na uniwersytecie Columbia. Jej pierwszymi opublikowanymi pracami były krótkie opowiadania drukowane przez Grand Street i The New Yorker, a felietony i reportaże jej autorstwa ukazywały się między innymi w Vogue, The New York Times Traveller, McSweeney’s, HG, Condé Nast Traveller, Playboy i The Paris Review.

Pierwszym scenariopisarskim doświadczeniem Minot było napisanie scenariusza do Ukrytych pragnień (Stealing Beaty) na zaproszenie reżysera Bernardo Bertolucciego.

MICHAEL CUNNINGHAM (scenarzysta, producent wykonawczy)

Za swą powieść Godziny (The Hours) z 1998, Michael Cunningham otrzymał nagrodę Pulitzera za Powieść Fabularną oraz nagrodę PEN/Faulkner Award. Książka została zekranizowana w 2002 przez Stephena Daldry; w filmie wystąpiło kilkoro aktorów, którzy potem spotkali się ponownie na planie Wieczoru (Meryl Streep, Claire Danes, Toni Collette i Eileen Atkins). Godziny zostały nagrodzone Oscarem dla Najlepszej Aktorki i Złotym Globem za Najlepszy Film Dramatyczny, otrzymały również wiele innych nagród na całym świecie.

Powieść Cunninghama A Home at the End of the World ( Dom na krańcu świata) opublikowana w 1990 została bardzo pozytywnie oceniona przez krytykę. W 2004 powstała jej ekranizacja, do której Cunningham napisał scenariusz. Film reżyserował Michael Mayer, a wystąpili w nim m.in.: Colin Farrell, Robin Wright Penn, Dallas Roberts i Sissy Spacek. Obraz produkował Jeffrey Sharp, który zaangażował się później jako producent również w film Wieczór.

Kolejna powieść Cunninghama, Flesh and Blood, została opublikowana w 1995 i jest obecnie adaptowana na scenariusz telewizyjnego miniserialu.

Cunningham na przestrzeni swej wieloletniej kariery otrzymał między innymi Whiting Writers’ Award, Stypendium fundacji Guggenheima, Stypendium National Endowment for the Arts, oraz Stypendium Michener od Uniwersytetu Iowa.

JEFFREY SHARP (Producent)

Jeffrey Sharp jest jednym z najbardziej wpływowych nowojorskich niezależnych producentów filmowych. Przez ostatnie 10 lat wyprodukował kilka znaczących filmów, między innymi debiut reżyserski Kimberly Peirce, Nie czas na łzy, z Hilary Swank nagrodzoną za rolę w nim jej pierwszym Oscarem. Kolejną produkcją był debiut Kennetha Lonergana Możesz na mnie liczyć, którego premiera odbyła się na Sundance Film Festival, na którym otrzymał dwie nagrody w tym Wielką Nagrodę Jury, a następnie był nominowany do Oscara i Złotego Globu.

Kolejny film to Nicholas Nickleby(2002) Douglasa McGrath’a – adaptacja powieści Charlesa Dickensa. Za ten film Sharp i jego współpracownicy otrzymali nominację do Złotego Globu w kategorii Najlepszy Musical/Komedia. Filmy nad którymi Sharp pracował to również pełnometrażowy debiut Michaela Mayer’a Dom na krańcu świata – adaptacja powieści Michaela Cunninghama, do której sam autor napisał scenariusz; Dowód (Proof) Johna Maddena oraz Nocny słuchacz Patricka Stettnera.

GYULA PADOS, H.S.C. (Zdjęcia)

Węgier, Gyula Pados współpracował wcześniej ze swym rodakiem Lajosem Koltai przy okazji zdjęć do filmu tego ostatniego - Fateless.

Pados na pierwszym roku studiów w Budapesztańskiej Szkole Filmowej nakręcił nagradzane wielokrotnie krótkometrażówki Dawn i Lost Movie.

Karierę w przemyśle filmowym rozpoczął jako asystent kamery u słynnego Vilmosa Zsigmonda, pracując nad takimi projektami jak na przykład film telewizyjny Stalin Ivana Passera.

Pados jest autorem zdjęć do kilku krótkich filmów angielskich. Kolejne filmy do których robił zdjęcia to np.: widowiskowy Hotel Splendide Terence’a Gross’a, The Heart of Me Thaddeus’a O’Sullivan’a i Kontrolerzy Nimród’a Antal’a (ten film zdobył na całym świecie wiele nagród, m.in nagrodę za najlepsze zdjęcia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Kopenhadze.) Pados jest również autorem zdjęć do drugiej części Nagiego Instynktu (Basic Instinct 2) Michaela Caton-Jones’a.

ANN ROTH (Kostiumy)

Ann Roth jest laureatką Oscara za kostiumy do filmu Anthony’ego Minghelli Angielski Pacjent (The English Patient). Otrzymała również trzy Oscarowe nominacje, za filmy: Godziny, Utalentowany Pan Ripley oraz Miejsca w Sercu. Projektantka współpracowała wcześniej wielokrotnie z członkami zespołu aktorskiego, z którymi spotkała się w Wieczorze, m.in. z Meryl Streep i Glenn Close.

Pierwszym filmem do którego Ann Roth zaprojektowała kostiumy był Świat Henry'ego Orienta George Roy Hill’a z Peterem Sellersem. Pomiędzy ponad stu tytułami, przy których pracowała są m.in.: nagrodzony wieloma Oskarami Nocny Kowboj (Midnight Cowboy) Johna Schlesinger’a oraz Dzień szarańczy tego samego autora (za który Roth otrzymała nagrodę BAFTA), Up the Down Staircase i W pogoni za szczęściem Roberta Mulligana, Puchacz i Kotka, Dziewczyna na pożegnanie i Suita kalifornijska Herberta Rossa, Klute Alana Pakuli, Zabity na śmierć Roberta Moore’a czy Hair Milosa Formana.

Roth zaprojektowała również kostiumy do wielu Broadway’owskich przedstawień - za swą pracę w teatrze otrzymała cztery nominacje Tony Award. W 2000, the Theatre Development Fund uhonorował Ann Roth nagrodą imienia Irene Sharaff za Osiągnięcie Życia. W 2003, taką samą nagrodę otrzymała od Costume Designers Guild, na festiwalu filmowym Hollywood przyznano jej również nagrodę za Niezwykłe Osiągnięcia w Projektowaniu Kostiumów.

JAN A.P. KACZMAREK (muzyka)

Za oryginalną ścieżkę dźwiękową do Marzyciela (Finding Neverland) Marca Forstera, Jan A.P. Kaczmarek otrzymał Oscara oraz został uhonorowany nagrodą National Board of Review, oraz nominacjami do Złotego Globu i nagrody BAFTA.

Jan A.P. Kaczmarek skomponował muzykę do – między innymi – następujących filmów: Niewierna (Unfaithfu)l Adriana Lyne’a, Soldier’s Girl Franka Pierson’a i Aimée & Jaguar Max’a Färberböck’a.

Współpracował również często z Agnieszką Holland: Całkowite zaćmienie (Total Eclipse), Trzeci cud (The Third Miracle), Strzał w serce (Shot in the Heart) i Plac Waszyngtona (Washington Square).

Jako młody człowiek, zainspirowany zetknięciem z laboratorium teatralnym Jerzego Grotowskiego, Kaczmarek zaczął komponować muzykę do undergroundowych przedstawień teatralnych, jak również dla swojej mini-orkiestry - Orkiestry Ósmego Dnia. Ta ostatnia przejechała z występami Europę i Amerykę, gdzie Kaczmarek nagrał swój debiutancki album “Music for the End.”

W Stanach Kaczmarek zaczął komponować muzykę do przedstawień teatralnych wystawianych w Chicago’s Goodman Theatre, Los Angeles’ Mark Taper Forum i off-Broadway. Jego muzyka do Tis Pity She’s A Whore w reżyserii JoAnne Akalaitis z Valem Kilmerem i Jeanne Tripplehorn w rolach głównych, przyniosła mu nagrody Obie i Drama Desk.

Jan A.P. Kaczmarek jest również autorem dwóch utworów symfonicznych których wykonania transmitowane były przez Telewizję Polską. Utwory te, upamiętniające 25 rocznicę powstania Solidarności oraz 50 rocznicę strajków w Poznaniu’56 to “Cantata for Freedom” i oratorium “1956.” Jednym z jego ostatnich projektów jest założona w Polsce fundacja Rozbitek, która ma służyć jako wylęgarnia talentów i instytucja wspierająca rozwój projektów muzycznych i filmowych.