Piła III (2006)

Jigsaw, mistrz makabry i autor napawających przerażeniem, skomplikowanych gier, po raz kolejny wymyka się sprawiedliwości i znika. Podczas gdy miejscy detektywi z trudem próbują go namierzyć, doktor Lynn Denlon (Bahar Soomekh) i Jeff (Angus Macfayden) nie wiedzą jeszcze, że to właśnie oni stali się ostatnimi pionkami na krwawej szachownicy Jigsawa, wspomaganego przez swą nową uczennicą Amandę (Shawnee Smith).

Wytwórnie Twisted Pictures i Lionsgate przedstawiają najgłębszą psychologicznie i najbardziej poruszającą część kultowego już horroru. Gwiazdami Piły III są Shawnee Smith i Tobin Bell. Film wyreżyserował Darren Lynn Bousman (Piła II), na motywach historii stworzonej przez autorską spółkę: Jamesa Wana i Leigh Whannella (Piła, Piła II) oraz według scenariusza napisanego przez tego ostatniego. Producentami filmu są Mark Burg, Oren Koules i Gregg Hoffman, któremu zadedykowany został film.

„Cierpienie? Nic jeszcze nie widzieliście…”

Dwa lata temu, w Pile, psychopatyczny geniusz przeraził widzów na całym świecie, wplątując swe ofiary w makabryczną grę. Kontynuacją tej serii była w 2005 roku Piła II, która powtórzyła sukces pierwszej części i ugruntowała pozycję filmu jako jednego z najlepszych horrorów ostatnich lat. Obecnie Darren Lynn Bousman, reżyser Piły II, powraca na ekrany trzecią częścią przebojowej serii, która prześciga poprzednie swą przerażającą głębią – twórcy jeszcze bardziej przybliżają wielbicielom filmu mroczny świat Jigsawa.

„W Pile III dowiadujemy się o bohaterze znacznie więcej niż dotąd” - wyjaśnia Bousman. „Jigsaw ma tym razem jeszcze bardziej imponujący plan, ale jego zdrowie szwankuje. Dlatego jest skazany na pomoc nieszczęsnych ofiar; musi mieć pewność, że przetrwa, a jego plan zostanie doprowadzony do końca.”

„Piła III jest jak przejażdżka kolejką strachu w parku grozy” - mówi producent Mark Burg. „Pełno tutaj zaskakujących pułapek, podstępów, sytuacji, w których postrzegamy Jigsawa w sposób zupełnie nowy. Nie przypuszczam, by ktokolwiek z widzów spodziewał się takiego zakończenia filmu.”

Fani dwóch pierwszych części będą mogli zobaczyć w Pile III wiele znajomych twarzy: Tobin Bell ponownie wcielił się w rolę Jigsawa, Shawnee Smith znów występuje jako jego protegowana – Amanda, a Dina Meyer jako Kerry, policjantka znana widzom z drugiej części filmu. Powracają także współtwórcy Piły, James Wan i Leigh Whannell, którzy wymyślili całą tę historię. Whannell (współautor również drugiej części) wziął na siebie wyłączną odpowiedzialność za scenariusz. „Leigh jest bardzo utalentowanym pisarzem” - przyznaje Burg. „Ten scenariusz pokazuje, że nie tylko świetnie radzi sobie z zawiłą intryga, ale potrafi też budować złożone postaci, obdarzając je prawdziwą psychologiczną głębią.”

Mimo sukcesu Piły II, Bousman, początkowo niechętnie myślał o powrocie na plan kolejnej części. „To była ogromna presja ze względu na popularność dwóch poprzednich produkcji, a ja nie chciałem zawieść wielbicieli” - mówi reżyser. „Ale James, Leigh i ja zdawaliśmy sobie sprawę, że tak czy inaczej realizacja kolejnej części zostanie komuś powierzona i chcieliśmy mieć pewność, że zachowana zostanie integralność filmu. Pod tym względem jestem naprawdę zadowolony z nowej Piły.”

Nie obyło się oczywiście bez trudności, jakie towarzyszą powstawaniu sequeli. „Najtrudniejszą rzeczą jest zaproponować widzom coś, czego jeszcze nie widzieli” - wyjaśnia Bousman. „Musieliśmy zrobić film ostrzejszy, mocniejszy, bardziej przerażający, a jednocześnie pozostać wierni opowiadanej historii i bohaterom.”

Producent Oren Koules dodaje: „Myślę, że tym razem byliśmy szczególnie świadomi spotkania z wymagającą publicznością, która ma swoje oczekiwania wobec tego filmu. Pracowaliśmy niezwykle ciężko, by je spełnić.”

Już z Whannellem i Bousmanem w zespole, producenci na powrót gromadzili znakomitą ekipę, która pracowała przy drugiej części. Jak mówi Koules, blisko 95 procent ekipy powróciło na plan nowej produkcji, w tym również operator David Armstrong i scenograf David Hackl. Ekipa mieszkała w tym samym hotelu w Toronto i często pracowano w tych samych miejscach, co poprzednio. „To było jak spotkanie rodzinne” - opowiada Koules. „Jakbyśmy wcale stamtąd nie wyjeżdżali.”

Twórcy rozwijają historię Jigsawa poprzez przywoływanie rozbudowanych wydarzeń z poprzednich części. Bousman tłumaczy: „Ten film jest horrorem dla dużo mądrzejszej publiczności. Nie jest tak linearny jak pierwsze dwie części, pełno jest tutaj retrospekcji.”

Oczywiście, Piła nie byłaby Piłą, gdyby zabrakło w niej elementów zaskoczenia i gwałtownych zwrotów akcji. Wielbiciele tego filmu spędzają długie miesiące w Internecie na omawianiu i porównywaniu ulubionych scen wyrafinowanych tortur; niektóre epizody z pierwszej i drugiej części filmu stały się prawdziwymi kamieniami milowymi w historii gatunku. Choć twórcy filmu obiecują więcej starannie dopracowanych i przerażających pułapek w Pile III, szczegóły trzymają w najgłębszej tajemnicy.

Oprócz mnożenia jeszcze bardziej mrożących krew w żyłach scen grozy, Piła III wnika znacznie głębiej w duszę Jigsawa i ujawnia jego dziwne relacje z Amandą, dziedziczką jego mrocznego dzieła. Tobin Bell, który wcielił się w postać Jigsawa, rozsmakował się w rozwijaniu osobowości swego bohatera. „To swego rodzaju filozof, trochę naukowiec, trochę artysta” - mówi Bell o Jigsawie. „Musi również postrzegać samego siebie jako terapeutę, ponieważ wciąż powtarza swoim ofiarom: Pewnego dnia podziękujesz mi za to.”

Dla Bella przygotowanie się do pracy nad Piłą III oznaczało ogromny wysiłek wyobraźni. Zapełniał zeszyty różnego rodzaju informacjami, poczynając od tego, co Jigsaw jada na śniadanie aż do jego przekonań religijnych i pobytu w college’u. Aktor pokrył ściany garderoby diagramami i notatkami, do których zainspirował go scenariusz. Bell wyjaśnia to następująco: „Niemal w tym samym momencie, w którym zaczynasz odpowiadać na pytanie dotyczące określonej sceny, ten problem otwiera dwie kolejne kwestie. A te dwie otwierają cztery nowe. I tak w kółko. To sprawia, że jest mnóstwo pracy do wykonania nad rolą.”

Ponieważ relacje pomiędzy Jigsawem i Amandą konstruują kręgosłup Piły III, Smith i Bell poświecili mnóstwo czasu na stworzenie historii, jaka wydarzyła się na dwa lata przed momentem, w którym rozpoczyna się akcja filmu. Ich wysiłki znalazły odbicie w niesamowitej, głębokiej więzi, która połączyła dwójkę bohaterów. „Niektóre rzeczy, jakie robią Shawnee i Tobin zupełnie przypadkowo, mówią więcej, niż Leigh i ja moglibyśmy kiedykolwiek napisać, niż mógłbym wyreżyserować na scenie” - przyznaje Bousman.

„Budowanie charakteru przez tak długi czas, dopełnianie postaci kolejnymi rysami, jest naprawdę ciekawe” - mówi Smith. „W wypadku Piły mogliśmy konstruować zarówno przyszłość, jak i – poprzez retrospekcje – rozbudowywać przeszłość Jigsawa.”

„Po trzech latach wspólnej pracy Shawnee i mnie udało się wreszcie osiągnąć pewną intymność” - dodaje Bell.

Piła III wprowadza do akcji dwójkę nowych bohaterów: Jeffa (Angus Macfayden), prześladowanego traumą z powodu tragicznej śmierci syna oraz lekarkę Lynn (Bahar Soomekh). To właśnie ci dwoje stają się pionkami w nowej, precyzyjnie dopracowanej i przerażającej grze Jigsawa.

„Scenariusz jest naprawdę mądry i pogłębiony” - mówi Soomekh. „Analizowaliśmy go drobiazgowo, a Leigh, Darren i producenci z zainteresowaniem odnosili się do tego, co proponowali aktorzy. Ta historia uderza w najczulsze miejsca, dotyka samej istoty emocji. Jest rzeczywiście przerażająca.”

W warstwie wizualnej Piła III zachowała szybkie cięcia i specyficzny rytm, który charakteryzował dwa pierwsze filmy z tej serii. „Piła ma swój własny styl. Nie zawahaliśmy się pokazać bólu i krwi, by nadać akcji dynamikę” - mówi Bousman. W licznych scenach tortur reżyser zdecydował się użyć dosłowności zamiast efektów specjalnych. „Nie staram się unikać za wszelką cenę rozlewu krwi” – mówi. „Jestem zwolennikiem pokazywania widzom tego, co chcą zobaczyć.”

Bousman dodaje, że cały czas w trakcie kręcenia Piły pamiętał o wielbicielach filmu i ich oczekiwaniach. „Naszpikowaliśmy tę część odniesieniami do poprzednich, skorzystaliśmy z tych samych kluczy tworząc układankę – ze wszystkich elementów, które tak uwielbiają fani” - mówi reżyser.

„Darren wie lepiej niż ktokolwiek inny, czego chce publiczność, a jego celem przez cały czas jest po prostu spełnić te oczekiwania” - mówi Burg.

Koules dodaje: „Tutaj każdy członek ekipy odczuwa lojalność wobec wielbicieli filmu. Znajdujemy w tym prawdziwą przyjemność. Widzowie są wspaniali i wspierają nas – to właśnie sprawia, że staramy się każdą kolejną Piłę zrobić jeszcze lepiej.”

W trakcie produkcji trzech części filmu ekipa zżyła się bardziej niż przy jakiejkolwiek innej produkcji. Zabrakło jednak jednego jej członka, a jego strata jest boleśnie odczuwana przez wszystkich – producent Piły Greg Hoffman, nieoczekiwanie zmarł w ubiegłym roku, zaledwie kilka tygodni po wprowadzeniu drugiej części do kin. To właśnie on wraz z Burgiem, Koulesem i Danem Heffnerem uwierzył w ogromną siłę Piły, gdy była jeszcze jedynie scenariuszem, to również on odnalazł i skłonił do pracy nad filmem tak utalentowanych ludzi, jak James Wan, Leigh Whannell czy Darren Bousman, dając im jednocześnie możliwość rozpoczęcia kariery. Bousman mówi: „Greg wierzył w nas wszystkich, choć nie byliśmy przecież znani. Powtarzał: Chodźcie ze mną. I tak zrobiliśmy. Był pasjonatem i dbał o to, co robił.”

TOBIN BELL (Jigsaw)

Niezależnie czy jako Jigsaw w odnoszącej sukcesy serii Piła, czy jako Nordic w The Firm czy jako Ted Kaczynski w Unabomber --The Real Story, Tobin Bell wykazywał zawsze niesamowitą zdolność wnikania w głąb duszy swego bohatera.

Jego sukces jako gwiazdy Piły jest zasłużoną nagrodą za blisko 30-letnią obecność na ekranach kin i telewizorów.

Tobin Bell zaczynał karierę od roli agenta FBI, Ernesta Stokesa w filmie Mississippi w ogniu (1988). Od tamtej pory odtwarzał wiele interesujących postaci, a jego bohaterowie występowali po obu stronach granicy prawa: spiskowiec David Ferrie w filmie Ruby, Mendoza w Na linii ognia, Nordic w The Firm, Dog Kelly w Szybkich i martwych, Lucian Morano w Seryjnym mordercy, zwolniony oficer w Chłopcach z ferajny. Aktor podkładał głos Zaragozy w produkcji DreamWorks Droga do El Dorado, zagrał też w filmach: Pechowa przesyłka, Czwarte piętro, Good Neighbor, Czarna Maska 2, Zwariowani detektywi, Malice i Powerplay.

Twarz Tobina jest doskonale znana widzom telewizyjnych filmów i seriali. Aktor był gwiazdą jednego z najbardziej popularnych seriali poprzedniej dekady – zagrał prawnika Nathana Volka w Objawieniach, w których wystąpili również Bill Pullman, Natasha McElone i John Rhys-Davies. Jako Peter Kingsley pojawił się w pięciu odcinkach 24 godzin, jako agent Dreyer w Agentce o stu twarzach oraz jako Karl Storm w jednym z odcinków Strażnika Teksasu. Bell zagrał również w Prezydenckim pokerze, Obrońcy, Rodzinie Soprano, Czarodziejkach, Once and Again, Z archiwum X, Gwiezdnych wrotach, Jedwabnych pończoszkach, Ostrym dyżurze, Nikicie, Nowojorskich gliniarzach, Morderstwie i Szpitalu Dobrej Nadziei.

Aktor urodził się w Nowym Jorku, a dorastał w Weymouth, w stanie Massachusets. Ukończył Boston University, zrobił też dyplom z edukacji środowiskowej w Montclair State College. Do jego ulubionych zajęć należy gra na gitarze, fotografowanie dzikiej przyrody oraz wspinaczka. Bell jest także pisarzem, autorem wielu scenariuszy i sztuk teatralnych.. Żonaty, ma dwójkę dzieci, mieszka w Nowym Jorku i Los Angeles.

SHAWNEE SMITH (Amanda)

Shawnee Smith debiutowała w wieku 12 lat jako tancerka w musicalu Annie. Zaledwie trzy lata później urodzona w Południowej Karolinie aktorka zdobyła uznanie za swą kreację w telewizyjnym filmie Crime of Innocence. Zaczęła także pojawiać się w regionalnych teatrach (m.in. Huntington Hartford Theatre), a jej partnerem był między innymi Richard Dreyfuss. Wkrótce zaczęła otrzymywać role w filmach takich, jak Żelazny orzeł, Summer School, Blob zabójca, Kim jest Harry Crumb?, Godziny rozpaczy czy Zostawić Las Vegas. W telewizji wystąpiła miedzy innymi w miniserialu Jackie Collins – Uśmiechy losu, w Bastionie oraz w Lśnieniu; zagrała również w The Tom Show i w Jak pan może, panie doktorze? Od czasu, gdy zaczęła występować w Pile, mogliśmy ja także zobaczyć w Wyspie Michela Bay’a. Ostatnio aktorka wzięła udział w kanadyjskiej produkcji Undercover.

ANGUS MACFADYEN (Jeff)

Angus Macfayden realizuje właśnie Tidal Vave. Niedawno wziął również udział w produkcji 45, gdzie występuje wraz Millą Jovovich. Można go było również zobaczyć w ostatnich odcinkach serialu telewizyjnego Agentka o stu twarzach.

W trakcie swej kariery Angus współpracował z wieloma gwiazdami kina. Widzowie poznali go dzięki roli Robert Bruce’a w Walecznym sercu Mela Gibsona. Odtwarzał także postać Orsona Wellesa partnerując Susan Sarandon w Cradle Will Rock, wyreżyserowanym przez Tima Robbinsa, Petera Lawforda w Ludziach rozrywki oraz Richarda Burtona w Liz: Historia Elizabeth Taylor, gdzie zagrał razem z Catheriną Zeta - Jones. Inne tytuły z filmografii aktora to Boskie sekrety siostrzanego stowarzyszenia Ya-Ya, gdzie jego partnerką była Sandra Bullock iTytus Andronikus w reżyserii Julie Taymor. Macfayden ma na swoim koncie także role telewizyjne w mini-serialach: Spartakus, Blackbeard, Jazon i Złote Runo, Five Days to Midnight oraz w zrealizowanych dla ABC Cudach.

Urodzony w Szkocji, a wychowany we Francji Angus studia ukończył na uniwersytecie w Edynburgu. Obecnie mieszka w szwajcarskiej Panamie.

BAHAR SOOMEKH (Lynn)

Bahar Soomekh szybko stalą się jedną z aktorek, o których głośno w Hollywood. Urodzona w Teheranie Bahar doświadczyła ciężkiego losu imigrantki w Stanach Zjednoczonych. Balansowanie pomiędzy systemem starych i nowych wartości kulturowych pozwoliło jej na stworzenie wiarygodnej postaci Dorri, jednej z bohaterek nagrodzonego Oscarem Miasta gniewu.

Później Bahar można było zobaczyć w Mission: Impossible 3 w reżyserii J.J. Abramsa. Aktorka ma na swoim koncie także rolę w Syrianie Stephena Gaghana.

Bahar wystąpiła również w nowym telewizyjnym show Daybreak. Inne produkcje telewizyjne z jej udziałem to między innymi Bones, In Justice, JAG – Wojskowe Biuro Śledcze oraz mający świetne notowania Bez śladu.

DARREN LYNN BOUSMAN (reżyser)

Darren Lynn Bousman dorastał w Kansas. W kręgu jego zainteresowań od razu znalazł się teatr Rozpoczął studia na miejscowym uniwersytecie, gdy pracował już na scenie i w filmie. Porzucił je będąc studentem drugiego roku, by dostać się do szkoły filmowej w Orlando. To właśnie na Florydzie Darren zaczął pisać scenariusze i reżyserować krótkie horrory. Niedługo potem wyruszył do Los Angeles, gdzie zajął się kręceniem muzycznych nagrań wideo dla artystów komercyjnych, jak Velma Fix czy Tamela. Na początku 2003 roku, Darren związał się z The Firm, jedną z wytwórni z Beverly Hills, dla której wyreżyserował wiele klipów muzycznych i spotów reklamowych, między innymi hit So, który miał swą premierę w MTV czy Fuse. W 2004 roku Darren zajął się kampanią dla Virgin Cola, na potrzeby której zrealizował pięć spotów. Reżyser został wprowadzony do wytwórni Twisted Pictures przez producentów Gregga Hoffmana, Marka Burga i Orena Koulesa po napisaniu scenariusza do The Desperate; na jego kanwie Bousman i Leigh Whannell napisali potem wspólnie wielki przebój kinowy ubiegłego roku – Piłę II.

LEIGH WHANNELL (scenarzysta i współautor pomysłu)

Leigh Whannell pochodzi z Australii, gdzie zaczynał swą karierę, grając w lokalnych serialach: Sasiedzi i Blue Heelers. W szkole filmowej spotkał Jamesa Wana i tutaj zaczęli rozwijać wspólnie pomysły. To tutaj napisali Piłę, którą następnie przywieźli do Stanów. Prócz pracy nad drugą i trzecią częścią Piły Whannell napisał też scenariusz do nowego filmu Wana Dead Silence. Wkrótce można też będzie zobaczyć go w innym obrazie tego reżysera – Death Sentence.

JAMES WAN (współautor pomysłu)

James Wan był jednym z najmłodszych studentów w dziejach Royal Melbourne Institute of Technology, cieszącej się niezwykłym uznaniem australijskiej szkoły filmu i mediów. Po wyreżyserowaniu w trakcie trzyletniego pobytu na uczelni wielu obsypanych nagrodami filmów krótkometrażowych, Wan podejmował pracę reżysera i grafika w agencjach reklamowych. Pracował też przez rok dla FLY-TV należącej do sieci ABC, gdzie pisał scenariusze, reżyserował i produkował własne programy.

Piła była pierwszym pełnometrażowym filmem wyreżyserowanym przez Wana. Zagrali w niej między innymi Danny Glover, Cary Elwes i Monica Potter. Wyprodukowany we współpracy z Lionsgate w 2004 roku film opuścił krajowy box-office z wynikiem przekraczającym 55 milionów dolarów, a światowe wpływy prawie dwukrotnie przekroczyły tę sumę. Piła II, której Wan był producentem wykonawczym, trafiła do kin rok później. Obie produkcje przyniosły łącznie blisko 250 milionów dolarów.

Wan zakończył własnie post-produkcję swego drugiego pełnometrażowego filmu – Dead Silence dla Universal Pictures, a obecnie w Południowej Karolinie kręci Death Sentence dla Hyde Park & Baldwin Entertainment Group – gwiazdą filmu będzie Kevin Bacon.

James Wan otrzymał Greg Tepper Award w roku 2004, prestiżową nagrodę, przyznawaną za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie filmu.

MARK BURG (producent)

Współtwórca Evolution Entertainment i Twisted Pictures, Mark Burg zgromadził robiącą wrażenie ekipę utalentowanych filmowców pracujących po obu stronach kamery. Niegdyś prezes Island Pictures, Burg jest prawdziwym weteranem produkcji filmowej. Do jego najsłynniejszych realizacji należą między innymi obrazy takie jak Can’t Buy Me Love, Bull Durham, Amatorzy sportu czy Fałszywa ofiara. Po tym jak wraz z Orenem Koulesem założył Evolution, wydłużyła się lista ich filmów. Znalazły się na niej John Q, Miłość jest za darmo, Głupi i głupszy i Dobre rady, a także nominowany do nagrody Emmy serial zrealizowany dla CBS – Dwóch i pół. Burg podjął się produkcji Piły – jednego z najbardziej dochodowych filmów 2004 roku, który wprowadził do kin we współpracy z Lionsgate Films i Twisted Pictures. Razem z Twisted Pictures zrealizował także Catacombs i dwie kolejne części Piły. Burg jest także producentem zrobionego dla Universalu filmu James Wana i Leigh Whannella Dead Silence.

OREN KOULES (producent)

Oren Koules rozpoczynał swą karierę w Chicago i nie była ona wówczas związana z przemysłem filmowym, lecz z handlem. W 1992 roku przeniósł się do Kalifornii, gdzie zajął się produkcją filmów – został partnerem Dale’a Pollocka w Peak Productions. Wspólnie dla wytwórni Paramount wyprodukowali dwa filmy: thriller Desperatki z Jadą Pinkett-Smith i Queen Latifah w rolach głównych oraz Panią Winterbourne z udziałem Shirley MacLaine. Następnie Koules został wice-prezesem ds. produkcji w Paramount Pictures, a po dwóch latach wraz z Markiem Burgiem założył Evolution Entertainment. Wyprodukował Piłę, jeden z najbardziej kasowych filmów 2004 roku –film ten doprowadził do związania wytwórni z dystrybutorem Lionsgate Films. Owocem ich wspólnych sukcesów stała się współpraca z jeszcze jedną firmą – Twisted Pictures. Wspólnie zrealizowane zostały kolejne części Piły oraz Catacombs. Koules podjął się również produkcji realizowanego dla Universalu filmu James Wana i Leigh Whannella Dead Silence. Prócz wyprodukowania szesnastu filmów pełnometrażowych, Koules pracował także jako producent wykonawczy przy serialu CBS Dwóch i pół.

DAVID A. ARMSTRONG (zdjęcia)

David A. Armstrong jest weteranem kamery z ponad dwudziestopięcioletnim doświadczeniem. W 1999 roku otrzymał American Society of Cinematographers Student Award za film John. Armstrong jest autorem zdjęć do wszystkich trzech części Piły. Obecnie bierze udział w realizacji pełnometrażowego filmu Outlander, kręconego w Nowej Szkocji i Nowej Funlandii.