Janosik. Prawdziwa historia (2009)

O filmie:

Historia Janosika – podobnie jak innych słynnych zbójców, Ondraszka czy Robin Hooda, stała się legendą i powoli legenda wyparła ze świadomości społecznej prawdziwe postacie i wydarzenia. Nasz film przywraca tej postaci historyczny autentyzm, zachowując jej romantyczny charakter. Niemal wszystkie wydarzenia i postaci opisane w scenariuszu mają swój historyczny rodowód; głównym źródłem opowiadanej historii były materiały sądowe z procesu Janosika i Uhorczika, które zachowały się w całości i są kapitalną kopalnią wiedzy o epoce, bohaterach opowiadanej w filmie historii i przebiegu wydarzeń. Zależy nam również, żeby poza kaskaderską akcją i opisem dojrzewania charyzmatycznego bohatera w filmie było sporo humoru i młodzieńczego erotyzmu.

O scenariuszu:

Dotychczasowe wersje filmowe Janosika operowały konwencją bajki, legendy, stylizacji folklorystycznej lub komedii kostiumowej. W scenariuszu Ewy Borusovicovej uwiodła nas inna zupełnie poetyka; po pierwsze jest on oparty na prawdziwych osiemnastowiecznych dokumentach a nie na romantycznej legendzie, po drugie operuje subiektywnym, oryginalnym liryzmem.

O bohaterze:

Janosik w scenariuszu Evy Borusevicovej jest tragiczny i jednocześnie bardzo współczesny: mógłby być amerykańskim chłopcem, który wypalony obcowaniem z okrucieństwem wojny wraca z Iraku do miejskiego getta i tam zostaje przywódcą gangu.

Agnieszka Holland i Kasia Adamik

O legendarnym zbójniku, który odbierał bogatym, a rozdawał biednym do tej pory nakręcono już kilka filmów fabularnych. Stał się on bohaterem polskiego serialu w reżyserii Jerzego Passendorfera. Romantyczna legenda o dzielnym ludowym bohaterze zdominowała nasze wyobrażenie o losach Juraja Janosika. Nowy film w reżyserii Agnieszki Holland i Kasi Adamik po raz pierwszy odkrywa przed nami prawdziwą historię młodzieńca z Terchovej, którego krótkie, ale dramatyczne życie inspirowało pokolenia.

Kostiumowa wielka produkcja została nakręcona na podstawie scenariusza Evy Borušovičovej, która przez kilka lat studiowała archiwalne zapiski i dokumenty. Interesowały ją realne koleje losu charyzmatycznego młodzieńca, który miał krótkie życie, ale jeszcze przed śmiercią zdołał stać się legendą.

Fundament filmu tworzą zachowane fakty o życiu Janosika. Ponadto fabuła została uzupełniona o historie i wydarzenia, które w kontekście tych czasów były bardzo prawdopodobne. Resztę natomiast stanowi to, co zrodziło się w mojej głowie. Przed prawie czterystu laty ludzie też się kochali i nienawidzili, przyjaźnili się i zazdrościli sobie nawzajem. W kwestii poszukiwania szczęścia i miłości, w pragnieniu znalezienia sobie własnego miejsca w życiu i zrealizowania swej misji, tak wiele się przecież nie zmieniło – powiedziała Eva Borušovičová. Jeszcze jako dziecko zaczęłam poszukiwać rzeczywistego Janosika, kiedy w bibliotece miejskiej wypożyczyłam pierwszą książkę o nim. Intensywnie zaczęłam się zajmować jego życiem, jako studentka scenopisarstwa, kiedy powstał zasadniczy szkic scenariusza filmu. Codziennie o nim pisałam, w końcu nawet parę razy mi się przyśnił. Na początku to była jakaś mglista postać, bardziej legenda niż realny człowiek. Jednak z każdą następną informacją czy odkrytym zdarzeniem stawał się bardziej namacalny, konkretny. Coraz wyraźniej pojawiał się żywy człowiek ze swoimi pragnieniami i emocjami, poszukujący własnej drogi życiowej i osobistego szczęścia na przekór losowi i trudnym czasom. Podobnie jak każdy ze współczesnych nam ludzi, również i on starał się sobie jakoś poradzić, także on bywał przedmiotem, a nie podmiotem wydarzeń, w których brał udział, i on musiał wybierać mniejsze zło, i w jego życiu miały miejsce fatalne zdarzenia, a także szczęśliwe lub nieszczęśliwe przypadki. Nie został księdzem, a jego rodziców nie gnębiła pańszczyzna; trudno też powiedzieć, czy istotnie „odbierał bogatym i rozdawał biednym“. W każdym razie był to jednak człowiek obdarzony wielką charyzmą, ogromną wrażliwością i mocnym charakterem. Z tego powodu stał się znany już podczas swojej bardzo krótkiej kariery zbójnika, ale także z tego powodu musiał umrzeć.

Właśnie jej nowe, pod wieloma względami rewolucyjne spojrzenie na znanego bohatera, zainteresowało Agnieszkę Holland i Kasię Adamik.

Odtwórcy tytułowej roli reżyserki poszukiwały na castingach w trzech sąsiadujących krajach – w Czechach, Polsce i na Słowacji. W końcu główną rolę powierzono młodemu aktorowi czeskiemu Václavowi Jiráčkowi. Agnieszka Holland wspomina: Kasia obejrzała ponad 300 Janosików – w Pradze, na Słowacji i w Warszawie. Po selekcji wspólnie wypróbowałyśmy 50 najlepszych; Vašek nas natychmiast zachwycił, bo wyróżniał się spomiędzy nich wszystkich. Miał nie tylko pochmurny, chłopięcy urok, powściągliwość, szczerość i koncentrację, ale przede wszystkim czuło się, że posiada ten rodzaj wewnętrznej niezależności, bez której każdy bohater staje się tylko jednowymiarową kukiełką. Nie tylko świetnie wyglądał i przekonująco grał, ale miał też w sobie tę „iskrę“, z jaką spotkałam się jedynie u kilku najlepszych amerykańskich aktorów.

Ich wybór ogromnie zaskakiwał, bo mierzący 175 centymetrów młodzieniec o chłopięcej twarzy i szczupłej sylwetce był mocno oddalony od powszechnie dotąd istniejącego obrazu Janosika – potężnie zbudowanego siłacza o niemal nadprzyrodzonych umiejętnościach.

Kiedy go pierwszy raz zobaczyłam, natychmiast zrozumiałam, że właśnie on będzie najlepszym Janosikiem. Ma w sobie jakiś gniew i szaleństwo, które się nie ujawniają w prosty sposób, tylko są uwewnętrznione, mówi Agnieszka Holland i porównuje charyzmę młodego aktora do tej, jaką posiada Leonardo di Caprio. Jego wybór był przemyślany. Nasz Janosik jest bohaterem egzystencjalnym, który wciąż poszukuje samego siebie, swego miejsca w życiu. Nasz film nie jest o legendzie, tylko o człowieku, który stał się legendą, choć tego wcale nie chciał. Celowo nie nadałyśmy mu nadprzyrodzonych cech siłacza i „twardego faceta“. Pokazujemy go jako typowego outsidera XVIII wieku – dodaje Kasia Adamik.

Juraj Janosik, jeden z najsławniejszych zbójników karpackich, to postać historyczna. Żył na przełomie XVII i XVIII wieku, a jego zbójecka działalność trwała niecałe dwa lata, od 1711 do 1713 roku. Janosik urodził się prawdopodobnie 25 stycznia 1688 roku – to data, która jest wpisana w jego metrykę chrztu z 16 maja 1688 roku. Umarł powieszony za żebro w 1712 roku.

Rodzicami Janosika byli Michał Janosik i Barbara Cingelova. Janosik miał starszego brata Jana i młodszą siostrę Barbarę. Urodził się prawdopodobnie we wsi Terchova, po słowackiej stronie Tatr. Jako młodzieniec Janosik najprawdopodobniej brał udział w antyhabsburskim powstaniu pod wodzą Franciszka Rakoczego, które wybuchło w 1703 roku na ziemiach węgierskich. Po upadku powstania wrócił do rodzinnej wsi, aby zająć się gospodarstwem. Długo jednak nie gospodarzył, gdyż wkrótce wstąpił do wojska cesarskiego.

Podczas służby w wojsku został przydzielony do oddziału stacjonującego na zamku w Bytczy, gdzie więziono groźnych przestępców. Tam poznał niejakiego Tomasza Uhorczyka, znanego wówczas zbójnika. Uhorczyk uciekł z więzienia, a Janosik po opuszczeniu wojska w 1711 roku przystał do jego zbójeckiej bandy.

Od tej chwili rozpoczęła się zbójecka działalność Janosika. Jako doświadczony i zaprawiony w bojach, ze zdolnościami organizacyjnymi, Janosik został przywódcą bandy. Ze swoją grupą działał na pograniczu węgiersko-polskim, a ofiarami jego napadów byli głównie kupcy, bogaci arystokraci, ale także posłańcy pocztowi i inne przypadkowe zamożniejsze osoby.

26 października 1712 roku Janosik został schwytany i osadzony w wiezieniu, z którego po przekupieniu strażników zdołał uciec. Poszukiwany za liczne rozboje, wiosną 1713 roku znów trafił do więzienia. Przebieg procesu, który odbył się 16 i 17 marca 1713 roku, znany jest dzięki zachowanym do dziś protokołom sądowym. Sąd w składzie przewodniczącego, oskarżyciela i obrońcy, który wygłosił dwie mowy obronne za uniewinnieniem więźnia, skazał Janosika na karę śmierci przez powieszenie na haku.

Mimo tortur Janosik nie przyznał się do morderstw, które mu zarzucano. Wyrok wykonano najprawdopodobniej następnego dnia po procesie, czyli 18 marca 1713 roku. Janosik zginął powieszony za żebro.

Janosik stał się legendą i symbolem walki z uciskiem zarówno w tradycji polskiej, jak i słowackiej. Liczne legendy i opowieści o Janosiku stały się integralną częścią historii, muzyki, sztuk wizualnych obu narodów, przesiąknęły do sąsiadujących kultur i tradycji. Legenda Janosika była przywoływana wielokrotnie w historii, m. in. podczas procesu uzyskiwania niepodległości przez Słowację, była także inspiracją dla wielu polskich i słowackich artystów.

DOTYCHCZASOWE ADAPTACJE FILMOWE

1. Jánošík (USA – Czechosłowacja), 1921, reżyseria bracia Siakeľowie
2. Jánošík (Czechosłowacja), 1935, reżyseria Martin Frič
3. Jánošík (Czechosłowacja), 1963, reżyseria Paľo Bielik
4. Zbojník Jurko (animowany, Czechosłowacja), 1976, reżyseria Viktor Kubal
5. Janosik (Polska), 1974, reżyseria Jerzy Passendorfer
6. Janosik (serial telewizyjny, Polska), 1974, reżyseria Jerzy Passendorfer

Projekt, który miał się stać pierwszą wielką nowoczesną produkcją filmową po „aksamitnej rewolucji“ (1989 roku) i uzyskaniu niepodległości przez Słowację (w 1993 roku) rozpoczął w roku 2002 producent Rudolf Biermann. Od października 2002 roku do końca stycznia 2003 roku nakręcono około 40 procent filmu. Wtedy nikt nie przypuszczał, że Janosik zatrzyma się na sześć lat z powodu wycofania się jednego z partnerów. Projekt wstrząsany problemami finansowymi, które przedłużyły okres jego powstawania na całe siedem lat, z ogólnym budżetem 6 000 000 €, doprowadził do szczęśliwego końca dopiero polski producent Dariusz Jabłoński i jego firma Apple Film Production, która na podstawie specjalnej umowy przejęła prawa od słowackiego producenta.

Dariusz Jabłoński mówi: Jesteśmy dumni, że ten szalenie trudny projekt udało nam się szczęśliwie zakończyć. Zdobyliśmy partnerów z Polski – Telewizję Polską i Polski Instytut Sztuki Filmowej, a także HBO Central Europe. Udało nam się też włączyć do projektu Węgrów. Zrealizowaliśmy większą część materiału filmowego i całą postprodukcję. Powstał film prawdziwie środkowoeuropejski. Od początku byliśmy pewni, że o ten projekt trzeba walczyć z największą determinacją. Urok nakręconego wcześniej materiału filmowego, mistrzostwo Agnieszki Holland i świeża, młoda wizja Kasi Adamik spowodowały, że choć byliśmy świadomi trudności, to jednak opłacało się wejść na tę drogę.

Latem ub. roku, a dokładnie 21 lipca 2008 roku aktorzy znów mogli włożyć pieczołowicie przechowane kostiumy zbójników i po sześcioletniej przerwie powrócić do swoich postaci przed kamerę Martina Štrby. Po latach pecha tym razem do filmu uśmiechnęło się szczęście także pod tym względem, że nikt z aktorów w istotny sposób się przez ten czas nie zmienił. Wszyscy jakby stosowali jakąś szczególną dietę i czekali na to, kiedy projekt będzie kontynuowany. Był to dla nas prawdziwy cud i na swój sposób oswobodzenie – wspomina odtwórca roli tytułowej Václav Jiráček.

Dla Dariusza Jabłońskiego to nie jest pierwsza współpraca ze słowackimi i czeskimi filmowcami. W roku 1999 był koproducentem popularnego i wielokrotnie nagradzanego (m.in. 7 Czeskich Lwów) dramatu Zabić Sekala, a niedawno zadebiutował też jako reżyser fabuły obrazem Wino truskawkowe, w którym główne role grają Zuzana Fialová i Jiří Macháček.

Janosik. Prawdziwa historia powstawał w sumie przez blisko 90 dni zdjęciowych, Tatrach po słowackiej i polskiej stronie, w Terchovej, w Pieninach, na Spiszu, a także na Podhalu. W tym wielkim przedsięwzięciu wzięło udział ponad 100 aktorów, kilka tysięcy statystów oraz 60 jeźdźców. W filmie zagrało ponad tysiąc zwierząt. Na potrzeby filmu powstało 20 powozów, niemal 80 sztuk broni palnej, ponad 90 sztuk białej broni, a także dwa działa. W sumie użyto około 45 kg prochu strzelniczego, wyprodukowano też ponad 100 kostiumów, kompletne uzbrojenie 18-osobowego oddziału zbójników, 5 historycznych karet oraz zbudowano liczne budowle.

Oprócz fabularnego filmu o Janosiku, powstanie też czteroodcinkowy serial telewizyjny. Film wejdzie do kin równocześnie w trzech krajach: w Polsce, na Słowacji i w Czechach.

JURAJ JANOSIK (VÁCLAV JIRÁČEK)

Legendarna postać młodego zbójnika odkryta na nowo przez Agnieszkę Holland i Kasię Adamik. Znany ludowy bohater powraca jako charyzmatyczny i niepokorny buntownik o chłopięcej urodzie i wewnętrznej sile.

Kiedy patrzę na jego życie według naszego scenariusza, to najbliższe wydaje mi się to, że zdecydował się wybrać drogę nie całkiem bezpieczną i nietypową dla swoich czasów. Chciał przeżyć jakąś przygodę, poczuć adrenalinę, by ostatecznie przekonać się, że za to wszystko musi zapłacić.

Urodziłem się w roku 1978 i lubiłem film z lat 60-tych, nakręcony przez Paľa Bielika. W ogóle wtedy najbardziej fascynowali mnie partyzanci i Indianie. Ich pełne ryzyka życie na pustkowiu wydawało mi się bardzo piękne i romantyczne, choć dziś widzę to wszystko inaczej. Ale to było w dzieciństwie. Podobnie jak w Polsce dla wielu widzów częścią ich dzieciństwa jest polski film o Janosiku w reżyserii Passendorfera z grającym główną rolę Markiem Perepeczko, tak dla mnie (a także dla wielu Słowaków i Czechów) taką rolę odgrywał film Paľo Bielika z Františkiem Kuchtą. My Czesi jesteśmy co prawda w tej sprawie trochę z boku, ale jednak braliśmy udział w kręceniu kilku Janosików. Ja właściwie jestem już drugim czeskim filmowym Janosikiem po Teodorze Pišteku. W dodatku przypadkiem ten pierwszy w dziejach pełnometrażowy film słowacki bracia Siakeľowie kręcili także w Pradze, zaledwie parę metrów od miejsca, w którym się urodziłem. Gdybym wtedy już był na świecie, to mógłbym wprost z moich okien obserwować plan filmowy.

Václav Jiráček

Václav Jiráček (ur. 1978 Praga). W roku 2002 dla ówczesnego studenta pierwszego roku aktorstwa teatru lalkowego praskej DAMU (Akademia Teatralna) rola Janosika była pierwszą wielką rolą filmową. Podczas przerwy w kręceniu filmu Václav Jiráček stał się często obsadzanym aktorem filmowym. W dramacie historycznym Krev zmizelého (Krew zaginionego) w reżyserii Milana Cieslara grał rolę młodego nadbałtyckiego szlachcica Arno von Lievena. Była to jedna z niewielu pozytywnych i sympatycznych postaci, jakie zdarzyło mu się zagrać. W jego aktorskiej karierze zdecydowanie więcej było czarnych charakterów i bohaterów naznaczonych negatywnym wizerunkiem. W tym roku widzowie zobaczą go w kinach w roli szpitalnego mordercy seryjnego w thrillerze Hodinu nevíš (Nie znasz nawet godziny) reżysera Dana Svátka. Václav Jiráček jest też członkiem i założycielem stowarzyszenia teatralnego LETÍ i gościnnie występuje w wielu praskich teatrach. Od czasu do czasu można go też zobaczyć w Bratysławie w międzynarodowym teatrze Meteorit w sztuce Bachantki, reżyserowanej przez Roberta Csontosa. Aktualnie znów jest na planie filmowym, biorąc udział w nowym projekcie reżyserki Allice Nellis Mamas & papas.

TURJAG HUNCAGA (MICHAŁ ŻEBROWSKI)

Ukryty wróg Janosika. Jeden z członków zbójeckiej drużyny. Pazerny i bezwzględny. Pozbawiony honoru i sprytu, który posiada Janosik. Od początku zbuntowany przeciwko młodemu przywódcy bandy i jego zasadom.

Bardzo chciałyśmy się spotkać w pracy z Michałem Żebrowskim, który jest aktorem charyzmatycznym, pracowitym i odważnym. Wydawało się nam, że ciekawym wyzwaniem będzie dla niego rola Huncagi, prymitywnego, szarpanego namiętnościami rywala Janosika, którego frustracja, zawiść i brak miłości doprowadzają do skrajnych wyborów. A jednocześnie jest w tej postaci, co Michał świetnie uchwycił, rys komiczności. To jedna z najciekawszych ról w filmie, a Michał spełnił nasze najśmielsze oczekiwania: nadał tej postaci soczystość i wyrazistość, która przekroczyła potencjał zawarty w scenariuszu. Pracuje się z nim świetnie: zawsze jest przygotowany i profesjonalny; uczciwy do bólu, szuka najlepszego rozwiązania i nie poddaje sie nawet, kiedy jest trudno. Myślę, że fajnie, ze zagrał postać, jakiej jeszcze nie odtwarzał. Lubił grać Huncagę i to się czuje.

Agnieszka Holland

Huncaga to rola wymarzona do grania. Z jednej strony pełen okrucieństwa i destrukcyjnej siły, z drugiej – śmieszny i bezradny. W moim przekonaniu – najciekawsza rola tego scenariusza.

Michał Żebrowski

Michał Żebrowski (ur. 1972 Warszawa) Marzył o aktorstwie od dzieciństwa. Już podczas studiów w Akademii Teatralnej w Warszawie otrzymał pierwsze role w teatrze i telewizji, dzięki którym krytyka uznała go za jednego z najbardziej utalentowanych aktorów młodego pokolenia. Jego błyskawiczna, gwiazdorska kariera aktorska rozpoczęła się dzięki rolom w dwóch najpopularniejszych wielkich polskich produkcjach historycznych: Pan Tadeusz (1999) Andrzeja Wajdy oraz Ogniem i mieczem (1999) Jerzego Hoffmana. Wkrótce potem krytycy i filmowa publiczność zgodnie uznali go za najlepszego polskiego aktora. W roku 2001 pojawił się w tytułowej roli w filmie fantasy i serialu telewizyjnym Wiedźmin. Michał Żebrowski prócz aktorstwa zajmuje się też muzyką. Na motywach Pana Tadeusza stworzył dzieło muzyczne Zakochany Pan Tadeusz, gdzie na tle muzycznego podkładu recytuje fragmenty poematu. W podobnym duchu nagrał kilka albumów z artystkami takimi jak Kasia Nosowska czy Kasia Stankiewicz. Ostatnio wydał dwupłytowy album dla dzieci pt. Michał Żebrowski – Mały książę.

TOMASZ UHORCZYK (IVAN MARTINKA)

Przyjaciel Janosika, przywódca zbójeckiej drużyny. Kiedy zakłada rodzinę, postanawia porzucić życie zbójnika i przekazuje Janosikowi swoją bandę.

Tomasz Uhorczyk był doświadczonym zbójnikiem, który działał w swoim fachu już od wczesnej młodości. Kiedy namówił Janosika, by ten przystąpił do jego drużyny, miał za sobą już niemal dziewięć lat zbójnickiego rzemiosła. Już w scenariuszu podobała mi się charakterystyka obydwu postaci, ich przyjaźń i szczególne napięcie między nimi. Uhorczyk i Janosik wzajemnie na siebie wpływają, istnieje między nimi głęboka więź. To Uhorczyk wciągnął we wszystko Janosika.

Janosik nie chciał być zbójnikiem, bronił się przed tym, ale Tomasz bardzo nalegał. Uhorczyk jest „prostszy“, to taki chłopak z ulicy, który potrafi się z każdym dogadać, umie odpowiednio dostosować swój język i tak działa na ludzi, że mu ulegają. Juraj ma trochę więcej „trybików“, jest raczej typem introwertycznym, zamkniętym w sobie. Ale jednocześnie Uhorczyk zawsze podejmuje zasadniczą decyzję moment wcześniej, niż Juraj. To naturalne, bo przecież Tomasz jest starszy. Na końcu wydaje się, że czuje się odpowiedzialny za jego tragiczny los.

Postać Uhorczyka interesuje mnie także dzięki jej osobistej linii. On przez cały czas poszukuje, zastanawia się, co dalej zrobić z własnym życiem. To życie jest trochę pochmurne, ale magiczne i pełne przygód. To taniec na ostrzu noża z uśmiechem na ustach, w każdej sytuacji.

Ivan Martinka

Ivan Martinka (ur. 4 kwietnia 1972) Absolwent aktorstwa lalkowego bratysławskiej Wyższej Szkoły Sztuk Muzycznych VŠMU (1995) jest bardzo wszechstronnym artystą. Jeszcze podczas studiów występował w Paryżu i współpracował ze sławnym kolońskim teatrem pantomimy Milana Sládka. Przez dwa sezony był członkiem Państwowego Teatru Lalkowego w Bratysławie, a od roku 1996 jest artystą niezależnym. Realizuje własne projekty autorskie, okazjonalnie zajmuje się scenografią i realizacjami scenicznym; zdobył też wiele nagród na międzynarodowych festiwalach lalkowych (Subotica, Łódź). Współpracował ze Słowackim Radiem i Słowacką Telewizją w przygotowaniu różnych cyklów i programów, przeznaczonych głównie dla dzieci i młodzieży. Niemal przez dziesięć lat pojawiał się na małym ekranie jako ogrodnik Michal Gombík. W Teatrze im. Andreja Bagara w Nitrze występował gościnnie w legendarnym musicalu Grek Zorba, a także w głównej roli w słowackim musicalu Adam Šangala. Jako aktor filmowy debiutował w obrazie Krajinka (Pejzaż; 2000) w reżyserii Martina Šulíka, który później obsadził go także w jednej z głównych ról swej współczesnej tragikomedii Slnečný štát (Słoneczne miasto). Grał również jedną z głównych ról w serialu telewizyjnym Záchranári (Ratownicy) reżysera Vladimíra Michálka. Ostatnio wystąpił w nowym filmie słowackim Nebo, peklo, zem (Niebo, piekło, ziemia) Laury Sivákovej.

MARGETA (MAJA OSTASZEWSKA)

Kobieta Huncagi. Wcielenie czystego zła. Odważna, zimna, pozbawiona skrupułów. Obcuje z siłami nieczystymi. Przepowiada Janosikowi przyszłość.

Margeta to czarownica, odepchnięta przez społeczność, mszcząca się za swoje wykluczenie, a jednocześnie mocna, odważna, bezwzględna. Maja Ostaszewska to aktorka, która ma tę wieloznaczność, tajemnicę. Zbójnik Huncaga kocha ją, ale ona nie jest w stanie kochać nikogo, zbyt głęboko ktoś kiedyś ją skrzywdzi.

Agnieszka Holland

Maja Ostaszewska (ur. 1972, Kraków) Córka kompozytora i muzyka Jacka Ostaszewskiego. Aktorka teatralna, filmowa. W 1996 roku ukończyła PWST w Krakowie. Po studiach związała się z warszawskim Teatrem Dramatycznym, potem z krakowskim Starym, stołecznym Teatrem Rozmaitości, w roku 2000 z Teatrem Narodowym. Pierwszą dużą rolę filmową zagrała w Przystani (1997) Jana Hryniaka. Trzykrotna laureatka nagrody za pierwszoplanową rolę kobiecą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W roku 2007 uhonorowana Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawanej przez redakcję miesięcznika "Teatr" – za sezon 2006/2007, za rolę Harper Pitt w przedstawieniu Anioły w Ameryce Tony'ego Kushnera w TR Warszawa w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego. W roku 2007 zagrała jedną z głównych ról w filmie Katyń Andrzeja Wajdy, gdzie wcieliła się w postać żony rotmistrza, która do samego końca nie wierzy w śmierć męża. Niebawem będzie można ją zobaczyć na dużym ekranie w polsko-amerykańskiej produkcji pt. Dzieci Ireny Sendlerowej w reżyserii Johna Kenta Harrisona.

ZUZANNA (KATARZYNA HERMAN)

Piękna córka karczmarza. Panna na wydaniu. Podstępem uwodzi Janosika…

Zuzanna – druga kobieta Janosika, którego uwiodła wbrew jego woli – trzpiotka, nimfomanka, egoistka: musi mieć to, na co ma ochotę i w imię swych interesów może oszukać i zdradzić. Ale jest w niej też coś innego: potrzeba wolności, niezależności, której kobieta nie może zdobyć. Gdyby była mężczyzną, byłaby z pewnością najlepszym zbójnikiem w bandzie Janosika. Katarzyna Herman to jedna z najlepszych aktorek, z którymi pracowałam i zawsze mnie umie zaskoczyć jakimś nieoczekiwanym kolorem, ekspresją, emocją. Dlatego jej Zuzanna tak intryguje.

Agnieszka Holland

Katarzyna Herman (ur. 13 sierpnia 1971). Swoje młode lata spędziła w Białymstoku. W 1994 roku ukończyła studia na PWST w Warszawie. Aktorka filmowa, teatralna, telewizyjna. Debiutowała w 1994 roku w teatrze, w tym samym roku za rolę w spektaklu Musztra - sztuka i życie otrzymała wyróżnienie na XII Ogólnopolskim Przeglądzie Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi. Na dużym ekranie zadebiutowała w roku 1996 w filmie Krzysztofa Zanussiego pt. Urok Wszeteczny jako wymagająca młoda małżonka Iwona. W 1995 roku otrzymała nagrodę za debiut za rolę Agafii Tichonowny w Ożenku Gogola na XXXV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, a w 1998 wyróżnienie za rolę Rosi w spektaklu Zdobycie bieguna południowego Karge w Teatrze Powszechnym w Warszawie na XXXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych. Przez wiele lat związana z Teatrem Powszechnym w Warszawie, obecnie aktorka Teatru Ateneum. Ostatnio zagrała w głośnej produkcji pt. Kochaj i tańcz, gdzie zachwyciła publiczność wyrazistą i barwną kreacją trenerki Moniki. Niebawem zobaczymy ją w filmie Jacka Borcucha pt. Wszystko, co kocham.

BARBARA (SARAH ZOE CANNER)

Wielka miłość Janosika. Piękna, tajemnicza, subtelna. W rzeczywistości jest chłopczycą. Uwielbia włóczyć się po lesie, łowić ryby. Jest bardzo zmysłowa, ale ostrożna w okazywaniu uczuć Janosikowi.

Udział w „Janosiku” był dla mnie niesamowitym doświadczeniem. Poznałam Agnieszkę i Kasię kiedy „Petty Crimes”, film w którym grałam i którego byłam współautorką scenariusza, był wyświetlany w paryskich kinach. Agnieszka i Kasia przyjaźnią się z reżyserem Michelem Ferry i zobaczyły mnie w tym filmie. Kilka miesięcy później, kiedy dobierały obsadę do „Janosika”, Kasia zobaczyła moje zdjęcie i wpadła na pomysł, żebym zagrała Barbarę. Nagle znalazłam się w samolocie do Karlowych Warów, gdzie miałam wziąć udział w zdjęciach próbnych z Vaclavem Jiráčkiem. Poszło dobrze i zdecydowali się mnie obsadzić. Kiedy pierwszy raz poznałam Agnieszkę i Kasię do głowy mi nie przyszło, że kilka miesięcy później będziemy w Tatrach kręcić razem film!

Sarah Zoe Canner

Sarah Zoe Canner Wśród środkowoeuropejskiej obsady aktorskiej jest jedyną amerykańską reprezentantką swej profesji. Właśnie ona wydała się reżyserce Agnieszce Holland najlepszą kandydatką do roli Barbary – fatalnej miłości Janosika. Grała w wielu filmach (Mujeres en un tren, Aller simple pour Manhattana, Damaged, Today Will Be Yesterday Tomorrow, The Homecoming of Danny Flynn) i spektaklach teatralnych. Ponadto pisze scenariusze do filmów (Aller simple pour Manhattan) i seriali telewizyjnych. Ma na swoim koncie także reżyserię własnego filmu autorskiego Get Lucky, który sama wyprodukowała i do którego napisała scenariusz.

Agnieszka Holland (reżyseria)

(ur. 1948, Warszawa) Jedna z najbardziej cenionych polskich reżyserek i wybitna reprezentantka polskiej „nowej fali“, jest absolwentką reżyserii praskiej szkoły filmowej FAMU. Zanim sama zaczęła reżyserować, pisała scenariusze dla Andrzeja Wajdy. Debiutowała w 1978 roku filmem Aktorzy prowincjonalni, który stał się jednym ze sztandarowych dzieł tzw. kina moralnego niepokoju. Holland dostała za niego swoją pierwszą międzynarodową nagrodę – nagrodę FIPRESCI na międzynarodowym festiwalu filmowym w Cannes (1980), otwierając tym samym długą listę nagród w jej dorobku. W grudniu 1981 roku, tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego, wyjechała do Francji. W 1985 roku zdobyła nominację Amerykańskiej Akademii Filmowej do Oscara za najlepszy film zagraniczny dla obrazu Gorzkie żniwa. Była to historia związku polskiego wieśniaka i żydowskiej uciekinierki podczas II wojny światowej.

Następną nominację do Oscara uzyskała w 1991 roku w kategorii najlepszy scenariusz za film Europa, Europa (1991). Historia żydowskiego chłopca, który podczas wojny został przykładnym członkiem Hitlerjugend, przyniosła Agnieszce Holland najwięcej nagród, w tym m. in. Złoty Glob. Po tym sukcesie reżyserka zdecydowała się przenieść do USA. Początkujący Leonardo di Caprio wystąpił w reżyserowanym przez nią filmie Całkowite zaćmienie (Total Eclipse) o wyniszczającym związku „przeklętych poetów“ Rimbauda i Verlaina. Współpracowała z Krzysztofem Kieślowskim przy scenariuszu jego filmu Trzy kolory: Niebieski. Ma w swoim dorobku także ukończony niedawno dramat muzyczny Kopia mistrza (2006), który zdobył nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian. Agnieszka Holland sporadycznie reżyseruje też filmy telewizyjne czy seriale (m.in. kultowy serial dla HBO The Wire). W tym roku wyreżyserowała dla HBO pelnometrazowy pilot serialu Treme, który zostal przyjęty z entuzjazmem. Zdjęcia do serii rozpoczną się wkrótce w Nowym Orleanie. Od 1981 roku mieszka i tworzy głównie za granicą, ostatnio w Polsce zrealizowała wraz z Kasią Adamik i Magdaleną Łazarkiewicz serial Ekipa.

Członek Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej, od 2008 roku Prezydent Polskiej Akademii Filmowej.

Wybrana filmografia:

„Aktorzy prowincjonalni” (1978, nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes), „Gorączka” (1980, Srebrny Niedźwiedź na MFF w Berlinie), „Kobieta samotna” (1981), „Zabić księdza” (1988), „Europa, Europa” (1990, Złoty Glob), „Tajemniczy ogród” (1993), „Całkowite zaćmienie” (1995), „Plac Washingtona” (1997).

Kasia Adamik (reżyseria)

(ur. 1972, Warszawa). Córka Agnieszki Holland i Laco Adamika, absolwentka Liceum plastycznego im. A. Renoir w Paryżu i Institute St Luc w Brukseli.

Pierwsze doświadczenia zawodowe Adamik były związane z pracą w roli asystenta reżysera i twórcy storyboardów przy produkcji filmu Tajemniczy ogród w reżyserii Agnieszki Holland. Współpracowała z takimi reżyserami jak: Jonathan Demme („Beloved”), Baz Luhrman Romeo i Julia (“Romeo&Juliet”), Scott Hick („Hearts in Atlantis”), Luis Mandoki Oczy anioła (“Angel Heart”).

Jej pierwszy film fabularny, Szczek ("Bark"), z Lisą Kudrov i Hankiem Azarią, był nominowany do nagrody za najlepszy film fabularny na festiwalu filmowym Sundance w 2001 r.

Po tym filmie Adamik znalazła się na liście dziesięciu najbardziej obiecujących nowych reżyserów opublikowanej przez prestiżowe branżowe pismo "Variety" oraz na liście nowych talentów pisma "The Hollywood Reporter".

W ostatnim okresie przeniosła swoją reżyserską aktywność do Polski. Nakręciła kilka odcinków serialu telewizyjnego Ekipa, a w ubiegłym roku miała miejsce premiera jej drugiego pełnometrażowego filmu Boisko bezdomnych o grupie bezdomnych, którzy z powodzeniem wzięli udział w mistrzostwach świata bezdomnych w piłce nożnej. Kasia Adamik nadal pracuje też w USA jako storyboardzistka i reżyser 2 ekipy.

Eva Borušovičová (scenariusz)

(ur. 1970, Levice) W Wyższej Szkole Sztuk Muzycznych w Bratysławie ukończyła najpierw wydział filmowego i telewizyjnego scenopisarstwa, a następnie także wydział reżyserii filmowej. Od roku 1991 współpracowała ze Słowacką Telewizją jako scenarzystka i reżyserka. Jako reżyserka debiutowała pełnometrażowym filmem Modré z neba (Gwiazdka z nieba 1997) – kameralną historią trzech kobiet z trzech różnych pokoleń. Dla telewizji nakręciła też nagrodzony na festiwalach film Amálka, ja sa zbláznim (Amalko, ja zwariuję 2000). W następnym roku zrealizowała komedię na temat środowiska miejskiego Vadí nevadí (Szkodzi – nie szkodzi). Obecnie prowadzi zajęcia na Wydziale Filmowym Wyższej Szkoły Sztuk Muzycznych i publikuje w wielu słowackich mediach.

Martin Štrba (zdjęcia)

(ur. 1961, Levice) Dwukrotny laureat dorocznej nagrody filmowej Czeski Lew i absolwent praskiej szkoły filmowej FAMU to jeden z najbardziej zapracowanych operatorów kinematografii czeskiej i słowackiej. Od połowy lat 90-tych mieszka na stałe w Pradze. Ma na swym koncie ponad 20 filmów pełnometrażowych oraz telewizyjnych, a także dokumentalnych. Jest nadwornym reżysera Martina Šulíka, z którym współpracował przy wszystkich jego filmach: Neha (Czułość), Všetko čo mám rád (Wszystko, co lubię), Záhrada (Ogród), Orbis pictus, Krajinka (Pejzaż), Slnečný štát (Słoneczne miasto), a także projektach telewizyjnych: Klíč k určování tpaslíku podle denníku Pavla Juráčka (Klucz do określania krasnoludków według dzienników Pavla Juráčka), Zlatá šedesátá (Złote lata siedemdziesiąte). Jest także stałym współpracownikiem czeskiego reżysera Vladimíra Michálka: Je třeba zabít Sekala (Zabić Sekala), Anděl Exit, O rodičích a dětech (O rodzicach i dzieciach), Babí léto (Babie lato), oraz serial telewizyjny Záchranári (Ratownicy). Jego ostatnim filmem jest cieszący się powodzeniem, słowacki Pokoj v duši (Spokój duszy; 2009).

Antoni Łazarkiewicz (muzyka)

Kompozytor. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Chopina w Warszawie (klasa klarnetu i klasa perkusji) oraz Akademii Muzycznej w Krakowie – Katedry kompozycji pod kierunkiem prof. Marka Stachowskiego. Syn reżyserów Magdaleny Łazarkiewicz i Piotra Łazarkiewicza. Ma już na swoim koncie blisko sto ilustracji muzycznych do filmów, sztuk teatralnych i spektakli Teatru TV, w Polsce, Niemczech, Francji, Wlk. Brytanii i USA. W roku 1999 skomponował muzykę do filmu Na koniec świata. Dwa lata później brał udział w projektach Julia wraca do domu (Agnieszka Holland) i Hierankl (Hans Steinbichler). Jego kompozycje muzyczne stały się dopełnieniem filmu Agnieszki Holland pt. Kopia mistrza. W roku 2007 skomponował muzykę do serialu telewizyjnego Ekipa. Jest również kompozytorem i wykonawcą muzyki do filmu Piotra Łazarkiewicza pt. 0_1_0. Jego ostatnie kompozycje to muzyka do filmu Kasi Adamik pt. Boisko Bezdomnych oraz Die zweite Frau w reżyserii Hansa Steinbichlera (muzyka nagrodzona Niemiecką Telewizyjną Nagrodą Muzyczną 2008). W listopadzie 2008 roku został nagrodzony w Paryżu, przyznaną w tym roku po raz pierwszy, nagrodą dla najlepszego w Europie młodego kompozytora muzyki filmowej. Jak napisano w werdykcie, jury doceniło oryginalność pomysłu i znakomitą instrumentację muzyki do niemieckiego filmu Hansa Steinbichlera "Winterreise".